Adolescence

 

          Γιατί συγκίνησε το  Adolescence; Ένας δεκατριάχρονος έφηβος, ο Jamie μεγαλώνει στα περίχωρα του Λονδίνου. Η οικογένεια του, μια οικογένεια εργατικής τάξης αποτελείται από τους γονείς του και την αδερφή του. Η οικογένεια του είναι μια αρκετά καλή οικογένεια. Οι γονείς του ένα σχετικά αγαπημένο γονεικό ζευγάρι. Εργάζονται σκληρά, τα παιδιά έχουν τουλάχιστον τα στοιχειώδη αγαθά. Ο Jamie κλείνει την πόρτα του εφηβικού του δωματίου και ασχολείται πολλές ώρες με το διαδίκτυο. Παίζει παιχνίδια; Kαταστρέφεται από το διαδύκτιο; Συγκινήθηκαμε, άλλοι ταυτίστηκαν και άλλοι τρομικρατήθηκαν παρακολουθώντας την σειρά. Θα ήταν τα ίδια συναισθήματα αν ο Jamie δεν δολοφονούσε την συνομίληκη συμμαθήτρια του με 7 μαχαριές; Aν έστρεφε το μαχαίρι στον εαυτό του, αν αυτοκτονούσε πηδώντας από το μπαλκόνι, αν έπαιρνε ναρκωτικά, αν έμπλεκε με τυχερά παιχνίδια και εξαρτιόταν από το αλκοόλ; Αν τον χάναμε από οποιαδήποτε εξάρτηση άδοξα και πρόωρα; 

Τι είναι αυτό άραγε αυτό που συγκίνησε σε αυτή τη σειρά; Το ότι δεν δίνονται εύκολες απαντήσεις; Το ότι όλα δείχνουν απλά και καθημερινά ; Mήπως η μέγιστη απώλεια; Δυο ανήλικα θύματα. Μέχρι που άραγε θα πρέπει να φθάσουμε για να αφυπνηστούμε σαν γονείς, σαν εκπαιδευτικό σύστημα, σαν κοινωνία ; 

Tι έλειπε  αυτή η φαινομενικά καλή και ειρηνική οικογένεια;  Καθ' όλη την διάρκεια της σειρά παρακολουθούμε πότε ένα τρομοκρατημένο, πότε ένα τρομοκρατούντα έφηβο ο ποίος από την μια αδυνατεί να ονοματίσει τα συναισθήματα του και από την άλλη δεν εισπράττει ούτε την στοιχειώδει συναιθηματική στήριξη από τον πατέρα του. Μια οικογένεια με έλλειψη συναισθηματικής νοημοσύνης. Αυτό είναι που λείεπι από την οικογένεια του Jamie. Όπου συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα των ανθρώπων να τα δικά τους συναισθήματα αλλά και των άλλων ανθρώπων. 

        Τι σημαίνει αυτό ; Σημαίνει πως οι γονείς του τον αγαπούν όμως αδυνατούν να το εκφράσουν. Δεν μπορούν να δουν τον γιό τους με ενσυναίσθηση. Αφημένοι στα δικά τους καθημερινά προβλήματα, δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τις συναισθηματικές δυσκολίες του έφηβου που μεγαλώνει τελικά σαν ''αόρατος''. Αφού ούτε οι ίδιοι έχουν συνειδητοποιήσει τις δικές τους προσωπικές συναισθηματικές δυσκολίες. Ο Jamie θα επιλέξει τον πατέρα του να σταθεί στο πλευρό του κατά την σύλληψη του γιατί όπως ο ίδιος είπε '' ο πατέρας μου δεν θα με επικρίνει''. Οι πιο πολλοί από εμάς αναρρωτηθήκαμε γιατί όχι την μητέρα του ; Στο τελευταίο επεισόδιο θα δούμε την μητέρα του ξανά συντετριμένη αλλά και συγκρατημένη. Στο τηλέφωνο του λέει πως ειδιποίησε την φυλακή για τις δυσανεξείες του. Σαν ο Jamie  να είχε πάει εκδρομή, κατασκήνωση ή σε κάποιο φίλο του να μείνει. Ο ίδιος θα πει στη παιδοψυχολόγο του '' η μητέρα μου ήταν πάντα αδύναμη''.  Έτσι κι αλλοιώς η αγκαλιά της μαμάς είναι απαγορευτική για τον έφηβο. Ούτε και ο πατέρας του τον παίρνει αγκαλιά. Ούτε καν τον αγγίζει. Το αντρικό δέρμα πεινάει για άγγιγμα. Και αυτό ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία , 7-10 ετών περίπου. 

          Ποια είναι για τον καθένα μας η εικόνα ενός εφήβου ; Ο έφηβος και η έξαρση του, ο έφηβος και το βάθος της απελπισίας του, ο έφηβος με τους ξαφνικούς ενθουσιασμούς του και την απόλυτη σύγχυση του, την αμειλικτη αίσθηση μοναξιάς, τις φλογερές αναζητήσεις της ταυτότητας του. Ο έφηβος με τις απότομες αλλαγές στην διάθεση του και τα ερωτικά πάθη. Η εφηβεία παρά την δυσκολία της είναι μια μεταβατική περίοδος ψυχικής αναδιοργάνωσης που λίγο πολύ προσδιορίζεται απ΄αυτά που την έχουν προετοιμάσει. Και τώρα που οι γονείς παύουν να είναι εξιδανικευμένοι τι κάνουμε; Η εγκατάλειψη της αυταπάτης είναι ένα ναρκισσιστικό πλήγμα που φέρνει πένθος στον έφηβο. Χρειάζεται νέα ινδάλματα. Τραγουδιστές, influencers, αθλητές, πολιτικούς, Χρειάζεται νεα ομάδα να ενταχθεί και εκεί να αποκτήσει κύρος. Περισσότερο για να αποκαταστήσει την ναρκισσιστική ισορροπία του παρά για να βρεθεί διέξοδος στις ενορμήσεις του. Εντάσσεται σε ομάδες φιλάθλων, σε ομάδες στο σχολείο, σε ομάδες στη γειτονιά, σε ομάδες που παίζουν ηλεκτονικά παιχνίδια και  γίνεται οπαδός, follower ή αρχηγός.

        Ο έφηβος αιφνιδιάζεται. Ο έφηβος πενθεί. Από την μια η μέχρι τώρα εικόνα του, οι μέχρι τώρα αναπαραστάσεις του εαυτού του είναι εδώ νωπές και ζεστές ακόμα. Από την άλλη όλα αρχίζουν να υποχωρούν από τις σεξουαλικές και επιθετικές ενορμήσεις της ήβης. Η εφηβεία βάζει το αγωνιώδες ερώτημα '' τελικά ποιος είμαι; ''. Η προσδοκία,  λίγο πολύ συνειδητά σχέδια αλλά πάνω απ΄όλα οι φαντασιώσεις του έρχονται αντιμέτωπα με μια πραγματικότητα που δεν περιλαμβάνει την αλλαγή που είχε πλάσει στη φαντασία του. ''Είμαι άσχημος'' θα πει ο Jamie στην παιδοψυχολόγο του. Γιατό ο έφηβος θα συμπεριφερθεί όχι σε συνάρτηση με αυτό που ήταν ή με αυτό που είναι σήμερα.. Ούτε με αυτό που ήταν ή δεν ήταν οι γονείς του. Ούτε με αυτό που του παρέχει ή δεν του παρέχει η κοινωνία, που συνήθως δεν του παρέχει, αλλά κυρίως σε συνάρτηση με αυτό που φαντασιακά και ασυνείδητα περίμενε από την νέα του ζωή. Σε συνάρτηση με αυτό που περίμενε να είναι η νέα του εικόνα. Η νέα του ταυτότητα, Και θα καθρεφτιστεί στα βλέμματα των άλλων εφήβων. Στα like, στα emoji, τις καρδούλες. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί πως ο έφηβος είναι τόσο εύθραυστος μπροστά σε ένα emoji ;

            Και εμείς που είμαστε σε όλα αυτά; Εμείς οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, η κοινωνία;  ''Κανείς δεν με βλέπει, κανείς δεν με ακούει, κανείς δεν ξέρει αν υπάρχω'' θα πει ξανά ο Jamieστην παιδοψυχολόγο του. Οι γονείς πίσω από την κλειστή πόρτα του εφηβικού του δωματίου συνεχίζουν την ζωή τους , την καθημερινότητα τους, αντιμετωπίζοντας όλες τισ δυσκολίες τους. Νιώθουν ασφαλείς που το παιδί τους είναι μέσα κλεισμένο αντί να αλητεύει στην γειτονιά. Ο πατέρας του μια απείρως βελτιωμένη εικόνα του δικού του πατέρα, ένας βιοπαλαιστής διπλασμένος με το παραδοσιακό αντρικό πρότυπο , με περιορισμένη συναισθηματική νοημοσύνη αποστρέφει το βλέμμα του όταν ο Jamie δεν σκοράρει στα ποδοσφαιρικά παιχνίδια. Αποστρέφει το βλέμμα του από ντροπή όταν ο Jamie δεν αποδεικνύει τις δυνάμεις του. Όταν η παιδοψυχολόγος ρωτάει το αγοράκι αν ο πατέρας του είναι στοργικός , ο Jamie σαστισμένος αποκρίνεται '' όχι τι βλακείες λες!'' . Ο πατέρας του δεν προβλέπεται από το αντρικό προφίλ μέσα στο οποίο έχει εγκλωβιστεί να είναι στοργικός. 

                 O Jamie μικρός ζωγράφιζε τρυφερές εικόνες. Ο πατέρας του όμως τον πήγαινε σε ποδοσφαιρικούς αγώνες, σε ριγκ πυγμαχίας για να σκληραγωγηθεί. Γιατί τι άλλο θα πρέπει να είναι ένα αγόρι εκτός από σκληρό ; Η μητέρα του αποδέχεται τις εκρήξεις θυμού του πατέρα σαν ένα αναπόφευκτο αεράκι που θα περάσει. Μια έμφυλη ανατροφή που ξεκινάει στο  σπίτι αλλά δεν περιορίζεται σε αυτό. Το πως οι πατεράδες και οι μανάδες συνδιαλέγονται και φέρονται μεταξύ τους χτίζει την πρώτη και ουσιαστικότερη βάση για το πως τα παιδιά τους θα χτίσουν τον έμφυλο εαυτό τους. Πολλοί γονείς έχουν ομολογήσει πως παρακολουθούν έντρομοι το αγόρι τους να εκτροχιάζεται όταν πάει  στο σχολείο και εκτίθεται στην διαδικασία της αρρενοποίησης λόγω της πίεσης από τα συνομήλικα αγόρια. Αν όμως η βάση του έμφυλου εαυτού του εφήβου είναι γερή οι επιρροές δεν θα είναι καταστροφικές. Πρέπει όμως να συζητάμε ανοικτά τα θέματα. Η βία κατά των γυναικών, η ομοφοβία, ο σεξισμός δεν ενφανίστηκαν ούτε χειροτέρεψαν με το διαδίκτυο, απλώς τώρα όλα τρέχουν πολύ πιο γρήγορα και όλα τα μαθαίνουμε ενώ οι γονείς μας δεν γνώριαζαν τι ζούσαμε στο σχολείο, στο δρόμο ή στην γειτονιά. 

                Ο Jamie δεν έπαθε ό,τι έπαθε από το διαδίκτυο από τον τραμπουκισμό από τα άλλα κορίτσια ή τα άλλα αγόρια. Ούτε φανατίστηκε επειδή του έγινε πλύση εγκεφάλου από το manosphere. Φυσικά όλα αυτά έγιναν αλλά πάνω απ΄όλα έγιναν σε μια τσιμεντωμένη έλλειψη συναισθηματικής νοημοσύνης που είχε εγκατασταθεί στο σπίτι του καθώς και σε μια υποβόσκουσα κουλτούρα μισογυνισμού. Ο γονιός δεν είναι καλός όταν δίνει απαντήσεις στο παιδί του αλλά κυρίως όταν το συμμερίζεται. Το παιδί νιώθει παρασυτικά μέσα στο σπίτι όταν η ύπαρξη του απλά συνδέεται μέσα από την γνώση πως οι γονείς θυσιάζονται για πάρτη του δουλεύοντας , Συζήτηση, διάδραση είναι αυτό που αναζητούν και επιθυμούν για να γνωρίσουν τον εαυτό τους και ας δείχνουν πως το βαριούνται. 

                Η εφηβεία μοιάζει με ένα ορμητικό ποτάμι που τρέχει προς την θάλασσα. Θα πέσει πάνω σε φράγματα και θα τα συμπαρασύρει, θα ελιχθεί παρασέρνοντας αυτό που το περιβάλλει προκειμένου να καταμετρήσει την δική του ισχύ. Θα χαράξει τον δικό του υδάτινο δρόμο. Κάποιες φορές επώδυνα αλλά αναγκαία το ποτάμι θα εμπλουτισθεί με νέες ικανότητες, νέα ταυτότητα, νέα αντικείμενα αγάπης. Αν το φράγμα απλά παρακαμφθεί γιατί οι γονείς δεν είναι ουσιαστικά παρόντες αλλά στέκονται απλά αμήχανοι και σιωπηλοί πίσω από την κλειστή εφηβική πόρτα , η ροή των υδάτων θα αδυνατίσει, θα αποδυναμωθεί, θα στερέψει ή θα χαθεί προκαλώντας  χειρότερο πάταγο.