Σαν χθες

Θυμάσαι αλήθεια την μέρα που νιώσαμε άξαφνα πως
είχαμε αποτύχει στην ζωή μας
ίσως και να πεθάναμε τότε από πόνο, αλλά την ίδια στιγμή
απ΄το βάθος κάποιου δρόμου ακούστηκε η ξεχασμένη
μελωδία της Ραμόνας
σαν να μην είχαμε ποτέ μεγαλώσει....
Μα τώρα είναι αργά , κλείσε την πόρτα , οι ξένοι ας μείνουν έξω
ήρθε ο καιρός τησ δοκιμασίας και μ΄αυτά που θα
πεις θα σε κατηγορήσουν αύριο
άλλωστε το ρολόι του σταθμού χτύπησε τρεις : η ώρα του αποχαιρετισμού
Ποιός έφευγε ; Ποιός έμενε ;
Και ποιός θα αποδώσει δικαιοσύνη;


Απόσπασμα από το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη '' Η δίκη του αιώνος '' . Συλλογή ΄΄μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα ΄΄ εκδ Κέδρος

Ο  Τ. Λειβαδίτης έφυγε σαν χθες ( 30 Οκτωμβρίου ) το 1988

Ζωγραφική  Leonid Afremov

H λίστα και η αλήθεια της

     Η αλήθεια της λίστας δεν είναι τα ονόματα. Η αλήθεια της λίστας είναι που μας έπιασε  ο χρόνος  επ' αυτοφώρω  να μην ελπίζουμε.
     Θυμάσαι άραγε φίλε μου τι είναι η ελπίδα; Η ελπίδα μπορεί να είναι αφηρημένη αλλά μέσα στην αφηρημάδα της είναι πολύ συγκεκριμένη. Έχει κίνητρα για να γεννηθεί και κύτταρα για να αναδυθεί .
Το ξέρεις., το ξέρουμε , κατά καιρούς έστω και φευγαλέα την αισθανθήκαμε. Τώρα όμως έχουμε καιρό να την δούμε, την αναζητούμε, είναι η ώρα να της κάνουμε χώρο να εγκατασταθεί . Δεν θέλει τον οποιοδήποτε χώρο. Εκείνη ζητά μέσα μας χώρο.Με τον χρόνο έχει τον τρόπο της και τα καταφέρνει. Τον προκαλεί , του κάνει ρωγμές, τον κερδίζει, τον ανοίγει σαν τριαντάφυλλο . Τον χώρο της όμως πρέπει να της τον δημιουργήσουμε εμείς. Η ελπίδα κατοικεί στην κίνηση. Φεύγει πάντα από εκεί που θα μας βρει να ζούμε  κλεισμένοι στο καβούκι μας. Θέλει δρόμο, διαδρομή, να ενώσει το κάθε παρελθόν όσο βαρύ και αν είναι με το παρόν, μέσα από την δημιουργία. Δεν σηκώνει όμως, δεν αντέχει  η ελπίδα πολλές ζώνες ασφαλείας.Αναρωτιέται ελεύθερα για όλα. Δέχεται σαν δώρο  το διαφορετικό. Και σε παίρνει ακριβώς τόσο σοβαρά , όσο εσύ παίρνει ςσοβαρά  την ίδια την ζωή. Η ελπίδα άλλωστε δεν είναι δεδομένη και αν δεν την καλέσουμε με το όνομα της δεν έρχεται.
     Το στικάκι της λίστας στην δική μας  χώρα  γλιστρούσε για χρόνια μέσα στις ρωγμές των υπονόμων , ξεροστάλιαζε στα σκονισμένα ράφια , και το έδιναν στον σκύλο και ο σκύλος στην ουρά του. Το στικάκι είχε ονόματα πολλά , αλλά πάνω από όλα τα ονόματα είχε ένα τίτλο το θέμα. Αξιοπρέπεια έγραφε. Αξιοπρέπεια όλων των ονομάτων, εκτός και εντός λίστας. Οι εκλεγμένοι μας αντιπρόσωποι χάσανε το στικάκι με την αξιοπρέπεια μας και εμείς τους το επιτρέψαμε . 'Οταν  προχθές   βρέθηκε , συλλάβαμε τον κομιστή.
     Η αλήθεια της λίστας ήταν το φωτογραφικό καρέ που μας αποθανάτισε πλακωμένους κάτω από τα μπάζα στο υπόγειο του σπιτιού, μετά από σεισμό, να επιμένουμε να ζήσουμε τον εφιάλτη για όνειρο. Η αλήθεια της λίστας είναι που μας βρήκε η αποκάλυψη της , σαν στήλες άλατος, κουφούς στο ενδιαφέρον και σιωπηλούς στην παρουσία του ουσιώδους.
     Τώρα θα μας μιλούν νύχτα μέρα για τα δικαιώματα μας στην πληροφόρηση, για τις πολλές αλήθειες.  Αφού πρώτα οι ίδιοι φορείς,   παρεούλα με το ίδιο το  σύστημα  έκαναν τα πάντα για να μην τα μάθουμε και να συνηθίσουμε να τα αγνοούμε. Έτσι που όλο και πιο αποτελεσματικά μέσα από τις επιλογές μας να καταφέρουμε το αδιανόητο. Να ακινητοποιήσουμε την επίγνωση των αποτελεσμάτων της διαφθοράς και να επιτρέψουμε την ελεύθερη παραβίαση των απορρήτων μας και των ασύλων μας.  Όχι αυτά που δικαίως ο Κος Βαξεβάνης δημοσιοποίησε, αλλά τα άλλα , τα εντόσθια κίνητρα μας και την ανάγκη μας για ελπίδα σε τούτη την ζωή , όμως.
     ΄ Ενα  εντόσθιο κίνητρο είναι  και η ανάγκη μας να δημιουργούμε δεσμούς και να ανήκουμε. Να ανήκουμε σ΄έναν άνθρωπο, σε μια ομάδα, σε μια πατρίδα. Η ανάγκη του ανήκειν.
     Για να ανήκεις όμως είναι τέχνη. Θέλει να έχεις  τα προσόντα του  αυτοσεβασμού και της  αξιοπρέπειας, διαφορετικά πως θα βρίσκεις τα όρια τα δικά σου και των άλλων; Εκτός και αν προτιμάς να σου τα επιβάλουν.
     Η αλήθεια της λίστας λοιπόν μας βρήκε την εποχή των εκπτώσεων. Και στο ανήκειν, και στα κίνητρα και στην ελπίδα. Τέτοια περιβάλλοντα αρέσουν και στις ενοχές πολλές φορές. Ξέρεις αυτές τις ενοχές που γλιστρούν δύσκολα στον οισοφάγο και λειώνουν με  ακόμα μεγαλύτερη  δυσκολία από τα γαστρικά υγρά. Με μεγάλο κίνδυνο να κάνεις το ίδιο σου το βάρος εμετό , πάνω σου για να ξαλαφρώσεις. Μετά  θα ανταλλάσεις προβληματισμούς για τις αδυναμίες του πεπτικού συστήματος, αλλά θα είναι αργά γιατί δεν θα υπάρχει ακροατήριο.
     Γι΄αυτό σου λέω η αλήθεια της λίστας δεν ήταν τα ονόματα. Είναι που φάνηκε πως οι σαπίλες είναι οι ελπίδες στις απειλές. Ενω οι πραγματικές ελπίδες περιμένουν στο σπίτι τους  να τις συλλάβουν και να περάσουν αυτόφωρο, μπαίνουν άυπνες και αξύριστες στα αστυνομικά αυτοκίνητα και μ΄ένα μπουκαλάκι νερό στο χέρι προσγειώνονται στο γραφείο του ανακριτή. Εκεί για να συμμορφωθούν και  να είναι λιγότερο ολόκληρες την άλλη φορά.
     Μπας και μέχρι την άλλη φορά, τις λαχταρήσει κανένας παραπάνω τις ελπίδες και τις ακολουθήσει. Εύκολο να τις  βρει θα είναι ,αν το αποφασίσουν,  τριγυρίζουν πάντα στο ίδιο σημείο.  Εκεί κάτω από το μεγάλο πανω που γράφει '' Αναλαμβάνω την ευθύνη της ζωής μου'', εκεί πάντα κάθονται. .


Φωτογραφία Γεωργής Γερόλυμπος
  http://el.yerolymbos.com/filter/%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%B1/Interim  
    

    

28.10.2012

    Δεν μπόρεσα να βρω τίποτα που να εκφράζει τα συναισθήματα μου καλύτερα σήμερα.
Η σήμερον ως χθες με μικρή ελπίδα να είναι διαφορετική ως αύριον, τουλάχιστον επι του παρόντος. Βλέπεις φαίνεται να επικρατεί για την ώρα το ψυχοντουλαπάκι εκείνο που δεν έχει ψύχα ψωμί.
    Η εσωτερική  απορία. Ευτυχώς υπάρχουν κάποιοι. Αυτοί που δεν έχουν ούτε κρυφτεί , ούτε έχουν επωμιστεί μια υπεροπτική θέση βολεμένης ανωτερότητα. Είναι αυτοί που έχουν επωμιστεί τα καθημερινά και τα ανθρώπινα. Θέλει τέχνη αυτό, αν δεν το ξέρουμε καλά καλά, αρχίζουμε να το μαθαίνουμε τώρα. Εγώ εκεί βλέπω την ελπίδα.

Φυσικό πράγμα είναι..

   - Πάτρίδα μου , του είπα , ήταν ένα κοριτσάκι ονόματι Ρουμπίνα . Που είχε ένα περιβολάκι κάτω από το κρεβάτι της και είχε πιστή φίλη της μια χρωματιστή κοτούλα.

     Και τότε αμέσως κατάλαβα γιατί όλοι οι άνθρωποιι έχουμε σέβας και φιλία προς το χώμα, και επιθυμία για γη : επειδή η γη είναι φτιαγμένη από τάφους.

     Και αυτό δεν είναι λυπητερό , γιατί να είναι λυπητερό;  ; ΄Ετσι είναι η ζωή : γεμάτη θανάτους . Δεν είναι λυπητερό, φυσικό πράγμα είναι. Φυσικό πράγμα είναι που η μητέρα μου απέβαλε την ομιλία. 

     Και  ούτε με ταράζει πια που άρχισα να λησμονώ την ματιά της μητέρας μου. Ξέχασα και πιό χεράκι του Φάνη μας ήταν χαλασμένο. Ούτε και τι μαλλιά είχε ο Φάνης μας θυμάμαι . Ξεχνάω και να λυπηθώ. Αυτό λιγάκι με ενοχλεί. Που ξεβάφουνε οι λύπες μου.

     Τι να κάνουμε.....

Απόσπασμα απο το βιβλίο '' Η μητέρα του σκύλου '' του Παύλου Μάτεσι εκδόσεις Καστανιώτη

Στην φωτογραφία  η Θέμις Μπαζάκα ως Ραραού, στην παράσταση του Εθνικού θεάτρου , ττον Μάρτη του 2011

Μεταμορφώσεις

Δώσε

 

 Δίνω σημαίνει παίρνω.
 Δίνω σημαίνει γεμίζω.
 Δίνω σημαίνει μαθαίνω.
 Δίνω σημαίνει αναπνέω.
 Δίπλα μας είναι όλοι αυτοί που μας μαθαίνουν από πρώτο χέρι , ότι έχουμε υποχρεώσεις απέναντι σε όλους εκείνους που θέλουν και μπορούν να πάρουν από εμας, αν θέλουμε να λεγόμαστε ομάδα.
     Δίνω σημαίνει , ξέρω ν' αναγνωρίζω πως έχω και εγώ να δώσω.  Γιατί αν κάτι μας σταματά από το να δίνουμε είναι ότι στα βαθειά , βαθειά εκεί στα σπλαχνικά μας , έχουμε πάει και έχουμε καρφώσει πολλές φορές την σκέψη , πως είμαστε ασήμαντοι και ίσως και να είμασταν πάντα, και άρα στην πραγματικότητα δεν έχουμε τίποτα αξιόλογο να προσφέρουμε. Άλλο φυσικά τι μεγαλειομανιοδώς αφήνουμε να φανεί.
     Σκοντάφτεις πάνω στο χαρτόκουτο, το κοιτάς δευτερόλεπτα κάτι σαλεύει μέσα του , το συνηθίζεις και στα αμέσως επόμενα δευτερόλεπτα συνεχίζεις την πορεία σου. Προαποφασισμένα και του φαύλου κύκλου ψυχαναγκαστικά. Περνάς από το σχολείο της γειτονιάς. Κολλημένα τζάμια με μονωτικές, ξηλωμένες , βρώμικες κουρτίνες , θυμάσαι για κλάσματα τον Θοδωράκο της Φανής που εύχεται να μην πιάσουν ακόμα τα κρύα γιατί δεν έχει το γυμνάσιο λεφτά για πετρέλαιο. Απέναντι στο πεζοδρόμιο με την ζαντινιέρα , δυό περίεργοι τύποι περιμένουν το σχόλασμα. Γιατί άραγε ;  Δευτερόλεπτα αναρωτιέσαι, στεναχωριέσαι , συνηθίζεις και στα επόμενα δευτερόλεπτα  προχωράς, στην ίδια πορεία. Δεν το αποφασίζεις.
     Δίνω σημαίνει , ξεκολάω τα ραμμένα στους ώμους , φτερά μου . Σημαίνει πετάω ελεύθερος μακριά από τον εαυτοπλανήτη μου  σε μια πλατύτερη συμπαντική τροχιά. Σημαίνει σταματώ να είμαι βυθισμένος στην νοσηρή αυτοαπορρόφηση μου . Προσφέρω τα χέρια μου και σφίγγω τα χέρια του διπλανού μου.  Κοίτα τι έχει η γλώσσα μας για να το περιγράψει ''θέτω τον εαυτό μου στην υπηρεσία σου'' . Σημαίνει δίνεσαι για να καθησυχάσεις, να υποστηρίξεις , να μοιραστείς τα προβλήματα σου με τα παρόμοια όλων των άλλων διπλανών. Συναισθάνεσαι , μπαίνεις στα παπούτσια του σου είναι εύκολο, πέρα που είναι απέραντο , φοράτε το ίδιο νούμερο πάνω κάτω,  φροντίζεις, προτείνεις, όχι την ύλη αλλά την ιδέα, την σκέψη , την χειρονομία, αφουγκράζεσαι. Μοιράζεσαι την αναπνοή του και είσαι εκεί δίπλα στο γέλιο του. Θέλει απόφαση αυτό. Θέλει να πεις ΄΄δώσε΄΄.
     Δίνω σημαίνει ξέρω να γελάω. Συγχωρώ , προσπερνώ αν χρειαστεί και γελάω. Γελάω σαν να λέμε φιλάω  Γέλιο και φιλί, δυό σταγόνες από το ίδιο νερό. Γελάμε με την ψυχή στο πρόσωπο και φιλάμε με την ψυχή στο στόμα. Πάντα θαύμαζα  όσους μπορούσαν να γελάσουν , να ξεκαρδιστούν στα γέλια. Να ακούω αυτό τον πλούτο της ανθρώπινης ψυχής , έτσι όπως φανερώνεται στην ακακία του γέλιου , και τι στον κόσμο! Γιατί αν το γέλιο δεν βγαίνει από την καρδιά μας,άστο ας μην βγει καθόλου είναι μάσκα , σκληρός μορφασμός . Περίσσευμα πλούτου χωρίς αντίκρυσμα, να αυτό είναι το γέλιο. Και πως να σταθεί αλήθεια χωρίς γέλιο η καλοσύνη , η αγάπη , η ανιδιοτέλεια σε τούτο τον κόσμο τον μικρό τον μέγα;
     Δώρο του ''δίνω'' είναι το γέλιο. Γελάμε γιατί είμαστε γεμάτοι που δώσαμε και δεν μετράμε το τέλος. Στο γέλιο υπάρχει ο άλλος.
Βγαίνουμε από τον εαυτό μας , τον υπερβαίνουμε , τον ξεχνάμε για λίγο και μας κερδίζει ο άλλος , το κάτι άλλο. Αυτό που περιμένει για να μας δώσει το νόημα, που χρειαζόμαστε για να κρατηθούμε, τον λόγο , την αιτία. Πάντα το νόημα βρίσκεται στη πορεία, στην διαδρομή.Απο πριν τι να ξέρεις;   Το γέλιο μας λύνει , μας ανοίγει για να μπει μέσα μας η ζωή σαν ζεστασιά , σαν γενναιοδωρία.
     Όσο κι αν φτωχύναμε, όσο και αν υποφέρουμε, όσο και αν δεν προλαβαίνουμε όσο και αν οι προσδοκίες μας γυρνάνε λίγο  φαλακρές, το γέλιο εξακολουθεί και έτσι να υπάρχει. Φθάνει να ξέρουμε να γελάμε.  Θέλει και αυτό απόφαση. Θέλει να πεις '' δώσε ''.
     Δεν θα γελάγαμε ποτέ όμως αν υπήρχαμε μόνοι. Οι άλλοι είναι δίπλα και περιμένουν. Να δώσουν και να δώσουμε. Να πάρουν και να πάρουμε.
     Τελικά δίνω σημαίνει υπάρχω.

Φωτογραφία Γιωργής Γερόλυμπος
http://el.yerolymbos.com/filter/αρχειο/DIALOGOI-KAI-SYNENOXES

Γενέθλια

     Κάπου εδώ κλείνει χρόνος απο τότε που έριξα στο νερό αυτή την σελίδα-καραβάκι.Δεν ξέρω αν είναι αιτία εορτασμού γενεθλίων αλλά έλα που έτσι νιώθω..Όταν ξεκίνησα δεν ήξερα ούτε πως να ανοίξω μια προσωπική σελίδα. Μέσα σε ένα ξενύχτι  έμαθα, μόνη μου. Η αλήθεια είναι πως ούτε κατά διάνοια δεν θα μπορούσα να σκεφθώ όλα αυτά τα σπάνια δώρα που θα μου πρόσφερε. Είχε φθάσει για μένα τότε η ώρα που είχα ανάγκη να μην κρατώ ούτε το στόμα μου κλείστό , ούτε την σκέψη μου στραμμένη παράκεντρα απο όλα αυτά που αγαπώ και με κερδίζουν. Και τις ανάγκες μας στην ζωή καλά είναι να τις ακολουθούμε, λέω .Ήθελα να εκτεθώ στο φως.
     Πολλούς αγαπημένους φίλους γνωστούς και άγνωστους βρήκα στην διαδρομή. Πάντα η ζωή όταν κυλά στο ταξίδι της φέρνει φίλους κοντά. Στις 320 αναρτήσεις , έβγαλα σώψυχες σκέψεις και συναισθήματα και χόρτασα αέρα. Γέμισα ανταπόκριση, συνπλεύσεις, πολλά πολλά  συναισθήματα.Αφουγκράστηκα πολλές αναπνοές ένιωσα χέρια να σφίγγουν το δικό μου. Αν θα ήθελα  κάτι περισσότερο να φωτίσω σε όλη αυτή την διαδρομή , είναι ανάμεσα στα άλλα, την έκπληξη που ένιωσα, όταν συνειδητοποίησα  πως τα πιο σπουδαία η ζωή  ίσως τα κρύβει  εκεί που δίνεσαι , εκεί που φτιάχνεις χωρίς να έχεις πολλές προσδοκίες. Εκεί είναι πολύ αποφασισμένη τελικά  να σου δίνει ένα μικρό θαύμα ακόμα και κάθε μέρα.
     Σας ευχαριστώ απο καρδιάς , χωρίς τα λόγια δυστυχώς να καταφέρουν να σας μεταφέρουν το πόσο πολύ. Καλή μας συνέχεια .



Ζωγραφική Ανδρέας Ζυμβραγός

Η απορία

   
      Νομίζω πως οι περισσότεροι έχουμε  χρησιμοποιήσει την φράση '' αυτός είναι αυτοδημιούργητος''. Χαραχτηρίζουμε έτσι και θαυμάζουμε κάποιον που μοναχός του ξεχώρισε και δημιούργισε ατομικά. Πέτυχε στόχους, κατορθώματα που συνήθως με το δικό του πέρασμα σβήνουν ή θαμπώνουν και αυτά. Άλλοτε πάλι αυτή η φράση  συνοδεύεται με  τα σπαραξικάρδια λόγια των γονιών '' εσύ να μην μας μοιάσεις'' .  Και είναι αυτή μια ευχή  , μια προτροπή προς ένα δύσκολο ατομικό κατόρθωμα . Περισσότερο εκφράζει μια  επιθυμία να διακοπεί κάτι  ακαθόριστο που συνεχίζει χωρίς να θέλουμε να συνεχίζει,  παρά την επιθυμία να εκπληρώσει το παιδί απραγματοποίητους στόχους των γονιών, κάτι που το συναντάμε σαν παγκόσμια σταθερά σε όλες σχεδόν τις ενδοοικογενειακές σχέσεις.
Μια επιθυμία για ασυνέχεια. Ένα από τα παράδοξα μας.
     Από τα παράδοξα μας και η ασυνέχεια που θελήσαμε να επιβάλουμε στην γλώσσα μας με τον περιορισμό της διδασκαλίας των αρχαίων. Έτσι τώρα πετύχαμε για να διαβάσουμε  την φόνισσα του Παπαδιαμάντη , να χρησιμοποιούμε λεξικό.
     Από τα παράδοξα μας και η αρχιτεκτονική μας. Χτίζουμε πόλεις απροσδιόριστες και ευάλωτες ,  που να μην μπορούν να αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου. Τι κι αν έχουμε όλη αυτή την πλούσια αρχιτεκτονική παράδοση. Στην ασυνέχεια που μας γοητεύει , αυτή δεν έχει θέση.
     Και άλλα θα μπορούσα να προσθέσω σε αυτή την ασυνέχεια που μας κερδίζει νου και καρδιά. Δεν φαίνεται να πειθόμεθα  και πολύ '' τοις κείνων ρήμασι ''.
     Γιατί όμως ; Γιατί επιλέγουμε αυτή την ασυνέχεια ; Γιατί δείχνουμε σαν κάτι να θέλουμε να ξεχάσουμε με το να γίνουμε άλλοι από αυτό που είμαστε ; Γιατί έχουμε την διάσπαση σε πρώτο πλάνο μέσα μας ;
     Σαν να μην έχουμε κατορθώσει να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως,  '' εμείς ποιοι είμαστε , από που ερχόμαστε και ποιοι τελικά θέλουμε να είμαστε '' Αυτό το εμείς , είναι μια λέξη  πολύ δυνατή. Αν σκεφθεί κανείς πως απ΄ αυτό το εμείς προκύπτουν αξίες και ιδανικά , δηλαδή κίνητρα και σκοποί.  Έχει μια πορεία, μια διαδικασία να δεις την ζωή από το εμείς.
Η συγκρότηση έχει γράψει  ο Καστοριάδης '' ενός τρόπου που η κοινωνία αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως κοινότητα, δεν είναι κάτι που χαρίζεται αλλά κάτι που δημιουργείται.''
Αυτό το εμείς παράγει πολιτισμό. Γιατί ο πολιτισμός είναι συλλογικό κατόρθωμα.
     Πολιτισμός δηλαδή ο τρόπος που ντυνόμαστε, που μαγειρεύουμε, που χτίζουμε τα σπίτια μας, που ερωτευόμαστε, που τραγουδάμε. Η γλώσσα που μιλάμε. Ο πολιτισμός , ο τρόπος που ιεραρχούμε την καθημερινή μας ζωή. Αλλά ένας τρόπος ιεραρχημένος από τις ανάγκες μας. Πάντα εμείς οι άνθρωποι ό,τι κάνουμε, το κάνουμε για να καλύψουμε κάποιες ανάγκες μας.
     Γιατί  δυσκολευόμαστε να υπηρετήσουμε αυτό το ''εμείς'' ; Όχι πάντως γιατί έλειψαν εκείνοι που αγάπησαν αυτόν τον τόπο και του πρόσφεραν την ικμάδα τους.
Σαν κάποια ατάκτως ερριμένα κομμάτια του παρελθόντος να γίνονται αλυσίδες στα ποδάρια μας και να μας σκλαβώνουν , να δένουν τα φτερά μας.
Ποια είναι εκείνα τα φαντάσματα από το παρελθόν που εξακολουθούν να μας δεσμεύουν ; Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει να θρηνήσουμε τα πάθη και τα λάθη μας ως κοινωνία , για να μπορέσουμε να επαναπροσδιορίσουμε την θέση μας στην ιστορία και στον πολιτισμό και να προχωρήσουμε;
     Δεν χώρεσα στην σκέψη μου ποτέ την ηθικοποίηση αυτής της κρίσης. Δεν θα της πούμε και ευχαριστώ , έτσι που τόσους από μας , έριξε κάτω . Μια κρίση που μας κρατά ομήρους μιας μοίρας που άλλοι προς το παρόν διαλέγουν για μας. Όμως μια γενική κρίση, όταν φθάνει στο δικό μας γεωγραφικό μήκος και πλάτος , για να ξεπεραστεί απαιτεί τον δικό μας τρόπο λύσης. Ένα τρόπο που οδηγεί από το εγώ στο εμείς. Γιατί είναι τόσο δύσκολο να κοιτάξουμε από  το εμείς ;
     Απορία. Μια μικρή λέξη με πολυσημία και παντοδυναμία.
Απορία ως αμηχανία όλων μας για το που πάμε. Απορία ως έλλειψη πόρων . Ως φτώχια που άρχισε να μας πνίγει πια. Όχι μονάχα αυτή που μας στερεί το ψωμίι στο τραπέζι , αλλά η άλλη , η βαθύτερη ,η εσωτερική αυτή φτώχεια που κάνει σήμερα τους νέους μας περιπλανώμενους χωρίς να ξέρουν που θέλουν να πάνε, ούτε πως να πάνε , αρκεί να πάνε. Εδώ να εστιάσουμε παρακαλω γιατί είναι καθρέφτες μας καλοί , αυτοί οι νέοι μας.
     Απορία τέλος σαν την έννοια που προσκαλεί την διερεύνηση της λύσης. Άλλωστε σ΄αυτή μας οδηγεί και μια ακαθόριστη νοσταλγία , που νομίζω πως όλοι , λίγο πολύ νιώθουμε.
Σαν αυτή που ο Nazim Hikmet περιγράφει :
   '' Σ΄όλο το ταξίδι η νοσταλγία δε μ΄άφησε
    Κι απ΄το ταξίδι όλο μόνο η νοσταλγία μου έμεινε ''
     Νόστος , η επιστροφή στην πατρίδα, άλγος ο πόνος. Τα δρομάκια ίσως για να απαντηθεί η απορία.
   
    Ζωγραφική Θεόφιλος Κατσιπάνος
http://www.katsipanos.gr

Η στέρνα

Πεθαίνουμε!  Πεθαίνουν οι θεοί μας!
Τα μάρμαρα το ξέρουν και κοιτάζουν
σαν άσπρη χαραυγή πάνω στο θύμα
ξένα , γεμάτα βλέφαρα συντρίμμια,
καθώς περνούν τα πλήθη του θανάτου.

Περάσανε μακριά , με τον καημό τους
ζεστό κοντά στα χαμηλά αγιοκέρια
που γράφανε στο σκυφτό μέτωπο τους
την ζωή πασίχαρη στα μεσημέρια
όταν σβηστούν στα μάγια και τ΄αστέρια.

Μα η νύχτα δεν πιστεύει στην αυγή
κι η αγάπη ζει το θάνατο να υφαίνει
έτσι, σαν ελεύθερη ψυχή ,
μια στέρνα που διδάσκει τη σιγή
 μέσα στην πολιτεία τη φλογισμένη.

Απόσπασμα από το ποίημα του Γ. Σεφέρη  '' Η στέρνα''.

    Θυμήθηκα αυτές τις μέρες αυτό το ποίημα και φέρνω εδώ τις τρεις τελευταίες στροφές του. Πιο καλό τρόπο δεν είχα να πω , πως στέρεψε η στέρνα και δεν έχει πια νερό και το πρόβλημα είναι ότι μείναμε διψασμένοι. Το κενό του νοήματος, της ιδεολογίας και της πολιτικής πρακτικής, γιγαντώθηκε και μείνανε οι ανθρωπιστικές αξίες να κτυπούν γυμνές πάνω στους τοίχους της άδειας στέρνας.  Σχεδόν αδιάφορο μου ακούγεται το αν ή όχι είμαστε δικαιολογημένα διψασμένοι. Για να κορέσουμε την πείνα μας και την δίψα μας τρεφόμαστε τώρα με μίσος , θυμούς , οινοπνεύματα, valium και άλλες μανιακές καταφυγές, αυτοκαταστροφής.

ΥΓ : Αν μπορέσετε βρείτε ολόκληρο το ποίημα, είναι τόσο απλό να βρεθεί στο google/ youtube , είναι μεγάλο αλλά είναι αριστουργηματικό, αφεθείτε εκεί μέσα στην μαγεία του, έστω στα πλαίσια του '' κάτι να κάνουμε''.

Φωτογραφία Sally Man

O Hitler στην Αγγλία

Κυριακάτικο

Ο ρατσισμός δεν είναι ένας και δεν είναι ενιαίος

     Καθημερινά συμβαίνουν καταστάσεις , που  θα πρέπει να μας κάνουν να πιστέψουμε πως ο ρατσισμός είναι πολύ βαθύτερα καλωδιωμένος στην σκέψη μας άπ΄ ότι πιστεύουμε ή φανταζόμαστε. Προσπερνάμε μορφές ρατσισμού βιαστικά και σιωπηλά , απλά και μόνο γιατί δεν μας στοχεύουν. Πολλές φορές αυτοί που υποφέρουν δεν έχουν διαβεί τα σύνορα της χώρας και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που το μαρτύριο τους ελάχιστα μας συγκινεί. Τα περίφημα αντιρατσιστικά μας αντανακλαστικά , δεν δείχνουν ν΄αντιδρούν  στις απλές καθημερινές καταστάσεις κοινωνικού ρατσισμού που εξελίσσονται δίπλα μας και ας μας έχουν συνοδέψει σε τόσες και τόσες αντιρατσιστικές διαδηλώσεις.
     Προχθές βρέθηκα μπροστά  στο παρακάτω περιστατικό. Μια μεσήλικη κυρία προσπαθούσε να περάσει την διάβαση .  Περπατούσε πολύ αργά και καθυστερούσε .  Ο ταξιτζής που  αδημονούσε περιμένοντας να ανάψει το φανάρι , εξεράγει κατέβασε το παράθυρο, την έλουσε μ΄ ένα βαρύ υβρεολόγιο. Η κυρία τα έχασε, της έπεσε η τσάντα. Ο ταξιτζής πάτησε γκάζι, της πάτησε την τσάντα και εξαφανίστηκε. Η κυρία ήταν ευτραφής , ιδιαίτερα κοντή, νομίζω και αυτός ήταν ο λόγος που δεν μπορούσε να περπατήσει τόσο γρήγορα, και  τα χαραχτηριστικά της δεν είχαν τίποτα το ελκυστικό σύμφωνα με τις επιταγές του σταρ σύστεμ .Είχε δηλαδή ότι έπρεπε να έχει για να επιβεβαιώσει εν αγνοία της φυσικά, την αβυσσαλέα δίψα του υπερχειλίζοντα ναρκισσισμού της  εποχής μας .
     Παρόμοια περιστατικά είναι διαδεδομένα και όχι μόνο στην Αθήνα. Στέκουν ανάμεσα μας , σαν τρανταχτές αποδείξεις του καλπάζοντα κοινωνικού ρατσισμού που ανθεί ολόγυρα.
     Ο ρατσισμός δεν είναι ένας και δεν είναι ενιαίος. Υπάρχουν όμως ορισμένα δομικά χαραχτηριστικά κοινά σε όλους τους ρατσισμούς . Και αυτά κυρίως είναι τα αρνητικά μας στερεότυπα, δηλαδή οι προκαταλήψεις μας.  Εμείς οι άνθρωποι παραδομένοι καθώς είμαστε στην ηγεμονία του κανονικού , όταν για παράδειγμα αναφερόμαστε στον συνάνθρωπο μας με ειδικές ανάγκες ή στον μετανάστη, στον πρόσφυγα, στον μαύρο , στον ομοφυλόφιλο , έχουμε την τάση να τον κοιτάμε μέσα από μια εικόνα ελλειματικότητας. Όχι σαν να είναι απλά διαφορετικός, αλλά να είναι και κατώτερος. Εξώκοσμος , άλλος.
     Έχουμε την τάση να νομίζουμε ότι οι συνάνθρωποι μας με ειδικές ανάγκες είναι ανυπεράσπιστα παιδιά που θα πρέπει είτε να τα αγνοήσουμε, είτε να τα δαιμονοποιήσουμε, είτε να τα προστατεύσουμε.  Έτσι επιλέγουμε άλλοτε να τα λυπηθούμε, άλλοτε να τα απαξιώσουμε, άλλοτε   να τα λησμονήσουμε σαν να μην υπάρχουν και άλλοτε  ακόμα και να τ΄αρνηθούμε για να μην μας χαλούν την εικόνα μας. Νομίζουμε ότι αρνούμενοι τον  αδυναμότερο , τον διαφορετκό, τον παρεκλείνοντα από το κανονικό  ,  απομακρύνουμε από τον ορίζοντα μας και ξεμπερδεύουμε από τα γεράματα, την φθορά , την έλλειψη.  Αδειάζουμε πάνω του, ότιδήποτε έχει μείνει μέσα μας ατακτοποίητο . Προβάλουμε πάνω του τα προσωπικά μας μισά και ατάκτως ερριμένα. Νομίζουμε ότι είναι ένας τρόπος να ησυχάσουμε τον εαυτό μας, λέγονατς του '' Ο άλλος είναι έτσι , ενώ εγώ είμαι πλήρης , αψεγάδιαστος κλπ.''  Απατηλή διαβεβαίωση. Άλλη μια ψευδαίσθηση, στον κόσμο του φασισμού της εικόνας. Για το πως επιβάλεται αυτός ο φασισμός, αρκεί να ανοίξουμε την τηλεόραση και να κοιτάξουμε ή καλύτερα να μυρίσουμε την μοντελίλα που αναδύεται σε όλο το μεγαλείο της. Και σε περίπτωση που είναι βουλομένη η μύτη μας και δεν ανταποκρύνεται καλά, ας κοιτάξουμε το βλέμα των παιδιών μας και ας διαπιστώσουμε μέσα τους , την βαναυσότητα αυτών των στερεοτύπων.
     Στην ίδια βάση άλλων αρνητικών στερεοτύπων βασίζεται και ο φυλετικός ρατσισμός . Ο αναπληρωτής καθηγητής Νίκος Δεμερτζής σε επιστημονικό του άρθρο  αναφέρει :   '' Ο ρατσιστής δεν δέχεται να υποβάλει σε κριτική συζήτηση τις προκαταλήψεις του, δεν είναι απλά δύσπιστος στο ένα ή στο άλλο επιχείρημα. Απορρίπτει, είναι κλειστός στην ίδια την χρήση του λόγου. Αυτό συμβαίνει γιατί δίπλα στις υπαρκτές διαφορές προσαρτά ορισμένες φαντασιακές διαφορές, έτσι ώστε οι πρώτες να αποτελούν άλλοθι για τις δεύτερες. ΄΄.
     Στις μέρες που ζούμε , μέρες με έντονη ανασφάλεια  ο καθένας μας προσπαθεί να κρατηθει από ότι πιο θετικό κουβαλά μέσα του, εκεί να βρει δεσμό και νόημα για να δώσει τον προσωπικό του αγώνα. Tα ίδια όμως περιβάλλοντα , αυτά της ανασφάλειας σε κάποιους άλλους ξυπνούν και αυξάνουν τις ρατσιστικές συμπεριφορές σε βάρος των πιο αδύνατων και ξεσπούν  εκεί το άγχος και το φθόνο τους.
     Θυμάμαι τα λόγια του φετινού παραολυμπιονίκη Oscar Pistorius, όταν λίγο μετά την παραλαβή του μεταλίου του είπε '' όταν ήμουν μικρός θυμάμαι  την μητέρα μου να  λέει  στον αδερφό μου και σε μένα κάθε πρωί Charles βάλε τα παπούτσια σου, Oscar βάλε τα πρόσθετα πόδια σου ''. Τι περιέχουν αυτά τα λόγια άραγε για να τα θυμάται ο παραολυμπιονίκης τόσο δυνατά;  Περιέχουν ένα βλέμμα. Το βλέμμα της προάσπισης του ίσου δικαιώματος στην δυνατότητα.
      Τα δυνατά μας  λοιπόν για να μπορέσουμε να καταργήσουμε διαχωρισμούς και ταμπέλες. Τα δυνατά μας για να εξασφαλίσουμε τις συνθήκες που θα μας κάνουν να αποκτήσουμε το βλέμμα του σεβασμού της αποδοχής και της αναγνώρισης του ίσου δικαιώματος . Οι συνθήκες αυτές χτίζονται  στα σχολειά και στα σπίτια μας, εκεί δηλαδή που χτίζονται όλες οι δυνατότητες. Είναι όμως μονόδρομος ιδιαίτερα σήμερα που τα εθνικιστικά στερεόπτυπα απειλούν να χτίσουν φυλακές . Γίνεται  να υπάρξει  κουλτούρα, δημιουργία, πολιτισμός χωρίς να καταφέρουμε να αφουγκραστούμε  τον ''άλλο'', τον ''διαφορετικό΄΄;  Υπάρχει πουθενά πιο αληθινά να κοιτάξουμε τον εαυτό μας, εκτός από το βλέμμα του άλλου ; Τελικά αυτό το βλέμμα , δεν αφορά κανέναν άλλο περισσότερο από τον ίδιο τον πολιτισμό μας.

Ψηφιακό έργο Jnk artworks
https://www.facebook.com/jnk2007


   

     

Μέρα μνήμης

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο Harold Pinter. Αυτός ο μεγάλος δημιουργός πέρα από το έργο του , μας αφήνει ιερή παρακαταθήκη την συνέπεια ανάμεσα στο λόγο και στην ζωή του. Ένας βαθύς ουσιαστικός λόγος χωρίς μεγαλοστομίες και υπερβολές, χωρίς τους συνήθεις πια ναρκισισμούς που αφύλαχτα τριγυρνούν γύρω μας.
Ειλικρινά λυπάμαι πολύ που την σημαντική του ομιλία με αφορμή την βράβευση του με το βραβείο Nobel , δεν την βρίσκω μεταφρασμένη πουθενά.

Αστραπιαία

Αστραπιαία επίσκεψη.

Αστραπιαία αξιολόγηση.

Αστραπιαία σημασία.

Αστραπιαία υποδοχή
Αστραπιαία διάρκεια.

Αστραπιαία τακτοποίηση.

Αστραπιαία καμία υποβολή ερώτησης.

Αστραπιαία καμία προσπάθεια απάντησης.

Αστραπιαία άρση απομόνωσης.

Και να θυμηθούν οι δυστυχίες αστραπίαια να εξαφανιστούν. 

Με πρώτη και καλύτερη την μόνωση του συναισθήματος. Έτσι που ξέρουν καλά να κάνουν, όσοι το είχαν μπόλικο και το φοβήθηκαν και αφού με την λογική τους δεν κατάφεραν ποτέ να το παντρέψουν, αστραπιαία  το ακρωτηρίασαν.  

Ψυχαναγκαστικά, ή πιο απλά υπνοβατικά.

Εν όψει και της αυριανής επετειακής  ημέρας της ψυχικής υγείας.


Γλυπτική Matteo Baroni

Το κουτάκι

     Tέλος του δημοτικού , αρχές του γυμνασίου. Φορούσε στο λαιμό του ένα οβάλ κουτάκι χρυσό. Στην ώρα του μαθήματος αυτό το κουτάκι ή το χουχούλιαζε στο χέρι της , σαν να ήταν πουλί ξεπαγιασμένο που ήθελε να το ζεστάνει, ή έστριβε την αλυσίδα γύρω γύρω στο λαιμό της μέχρι τα κρικάκια της να αποτυπωθούν στην αναπνοή της ή κρατούσε στα δόντια της το κουτάκι. Το μισοδάγκωνε , το εξαφάνιζε για λίγο μέσα στο στόμα της, τρόμαζες ότι το κατάπιε , ή το έγλειφε σαν το περιεχόμενο να ήταν ρευστή τροφή για μια ανάγκη που έπασχε από δυσκαταποσία.  Φτύσ' το, φτύσ΄το αμέσως , της φώναζε κάθε τόσο η δασκάλα. Το έβγαζε από το στόμα της προσεκτικά και πληγωμένο το χουχούλιαζε πάλυ στην χούφτα της να το γιατρέψει.
    Στο διάλειμμα την περικυκλώναμε οι πιο λαίμαργα περίεργες και της τάζαμε ξύστρες , μολύβια, μπλοκάκια, τσιμπιδάκια μαλλιών, αν μας έδειχνε τι ήταν μέσα στο κουτάκι . Αποτραβιόταν τότε πολύ μακριά μας, άνοιγε και έκλεινε το κουτάκι με τέτοια ασκημένη ταχύτητα , που ούτε το μεγαλύτερο μυστήριο δε δήλωνε την ύπαρξη του και δεν την κρύβει με τόση αστραπιαία εξασφάλιση.
     Σήμερα που το σκέπτομαι , λέω ότο το πιθανότερο αυτό το κουτάκι να μην είχε τίποτα μέσα. Γιατί τέτοιες άγριες προφυλάξεις μόνο  το κενό τις παίρνει για να μην αποκαλυφθεί.
     Αποκλείω διαρρήδην να ήταν μέσα στο κουτάκι η μάνα του κοριτσιού.





Κική Δημουλά από την συλλογή '' Εκτός σχεδίου '' εκδ Ίκαρος

Φωτογραφία Νίκος Τεντόμας

 http://nikoten.wordpress.com

Ενσυναίσθηση

Ενσυναίσθηση, η ικανότητα να μπαίνουμε στα παπούτσια του διπλανού μας .Να δούμε την ζωή μέσα από τα μάτια του. Άλλο μέγεθος, άλλο μοντέλο, άλλη αισθητική, άλλη αντοχή , άλλο παρελθόν, άλλη καταβολή, άλλες ικανότητες, άλλες δεξιότητες, άλλα χαραχτηρολογικά, άλλα χρώματα..κι όμως το προσπαθούμε; πολύ; λίγο ή καθόλου; Κι αν όχι τότε αλήθεια πως καταφέρνουμε να συνατήσουμε το είδωλο μας;
Ενσυναίσθηση, δηλαδή το μέσα από σένα είδα εμένα.

Οι αγανακτισμένοι ; Που είναι τώρα οι αγανακτισμένοι;

 

      Την αξία της συγνώμης λίγο πολύ την γνωρίζουμε όλοι. Από μικρά παιδιά και μόνο στο άκουσμα της λέξης , όταν αυτή συνδεότανε με καθαρό και τίμιο συλλογισμό και αιτιολόγηση , μας πρόσφερε την ικανοποίηση ότι  δεν μας υποτίμησαν αλλά αντίθετα μας λογάριασαν και μας συμπεριέλαβαν. Η συγνώμη από όπου και να προερχόταν , κουβαλούσε μαζί της σπάνια δώρα , όπως η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός στην προσωπικότητα μας, στην νοημοσύνη μας, στα συναισθήματα μας και άνοιγε έτσι δρόμους σύμπνοιας προς κοινούς στόχους και σκοπούς. Ας θυμηθούμε τις φιλίες μας , αλλά και βιώματα από την ενηλικίωση μας μέσα στην οικογενειακή εστία. Και ποιός γονιός δεν θα κάνει άραγε λάθος έτσι που να χρειαστεί να ζητήσει κάποια στιγμή συγνώμη από το παιδί του;   Ο γονιός που μπορεί   λεκτικά ή με τον δικό του τρόπο να ζητήσει συγνώμη , είναι ο γονιός που σέβεται το παιδί του.  Η συγνώμη αυτή , είναι ένας λαμπρός τρόπος  να τιμήσει το παιδί  και άρα τον εαυτό του. Το δε δώρο που προσφέρει στο παιδί η συγνώμη είναι ανεκτίμητο, όχι μονάχα γιατί στρώνει το δρόμο της ειλικρίνιας και της εμπιστοσύνης, αλλά γιατί το παιδί κατορθώνει να ενδοβάλει τον τρόπο αυτό του γονιού του, και να μάθει να ζητά στο μέλλον από όπου χρειαστεί και αυτό συγνώμη για λάθη που θα κάνει.Να γίνει έτσι καταδεκτικό αλλά και να μπορεί να  συγχωρεί.   Θολώνουν και λιγάκι ξεχνάμε  τα εξωτερικά χαραχτηριστικά καμιά φορά των αγαπημένων μας, δεν ξεχνάμε όμως ποτέ τον τρόπο που μας έκαναν να νιώσουμε.  Αυτό που διαφυλλάσουμε μέσα μας πολλές φορές ως ιερά και όσια, είναι οι τρόποι των αγαπημένων μας. Τα σπλαχνικά μας ένστικτα.
     Στις μέρες που ζούμε , συγνώμη δεν έχει ακουστεί από κανέναν. Παραιτήσεις ναι , αποχωρήσεις, νέες αναλήψεις, εκλογές αλλά ούτε μια συγνώμη δεν ακούσαμε. Μπροστά στα μάτια μας κινήθηκαν τόσες και τόσες ευκαιρίες για μια συγνώμη. Σκάνδαλα, κακές διαχειρήσεις με βαριές και άδικες συνέπειες, λόγια που μας άφηναν εκτεθειμένους στην έξωθεν απαξίωση , ανευθυνότητες κάθε μορφής και βίας. Είναι απίστευτο, αλλά η κρίση αυτή περνάει μπροστά μας σαν βρώμικο και παλιό τραίνο που μεταφέρει κι άλλα νέα θύματα και μια συγνώμη δεν ακούστηκε, ούτε τιμωρία επιβλήθηκε. Τις τελευταίες μέρες , με τις λίστες ζούμε άλλη μια σελίδα της ίδιας ιστορίας. Ανομία, διαφθορά, συγκάλυψη , ατιμωρισία. Τα μάθαμε απ΄έξω τα συνηθίσαμε πια.
     Στην χώρα της ανείπωτης συγνώμης λοιπόν. Μια χώρα που από παλιά έχει χαραχθεί από το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Είναι η χώρα της αβυσσαλέας ανισότητας, της κοινωνικής αναλγησίας και απάθειας απέναντι στην αποδυνάμωση του κράτους δικαίου . Είναι η χώρα της πλήρους εξαφάνισης της προστασίας του αδύναμου.
     Στην χώρα της ανείπωτης συγνώμης κατοικούμε όλοι εμείς. Και μερικοί από εμας, εσωτερικεύουμε θλιμμένο θυμό, αυτό που μάθαμε να ονομάζουμε ''έθνική κατάθλιψη'' .  Κάποιοι άλλοι προσπαθούν να αντισταθούν στην αδικία και στην υποτίμηση που η εποχή γενναιόδωρα προσφέρει  και αντέχουν  ακόμα να σκέφτονται , να δημιουργούν και να οραματίζονται σε πείσμα των καιρών ένα καλύτερο αύριο.  Και ίσως κάποιοι άλλοι καταλήγουν να εξωτερικεύουν περισσότερο αυτό το θυμό   και να αποκτούν σιγά σιγά ''μαζική ψυχή''.  Ο γιατρός και κοινωνικός αναλυτής Γκυστάβ Λε Μπον, ήδη από τον 19ο αιώνα στο κλασσικό του έργο ''Ψυχολογία των μαζών'' περιέγραφε : '' O όχλος χαρίζει στον άνθρωπο το αίσθημα της ακατανίκητης δύναμης.  Η ανωνυμία μέσα στον όχλο και η διάχυση της ατομικής ευθύνης ελευθερώνουν  ένστικτα , που αν ήταν μόνο του το άτομο θα λογόκρινε. Χάνοντας την κρίση και τη βούληση του περιέρχεται σε μια ειδική κατάσταση υποβολής , θυμίζοντας την σαγήνη που ασκεί ο υπνωτιστής στον υπνοτισμένο''.
     Παρατραβηγμένο κάποιοι θα σκεφτούν. Βέβαια οι διάχυτες φασιστικές  ιαχές που κατά βούληση και ανενόχλητα  ακούγονται σε διάφορα περιστατικά , που πριν λίγα χρόνια θα μας ξάφνιαζαν εντελώς δεν ξέρω πόσο υπερβολική  κάνει να ακούγεται μια τέτοια ανησυχία.
     Αυτό όμως που δεν φαίνεται υπερβολικό, είναι πως όσο συνεχίζεται η ατιμωρισία , όσο δεν αποκαλύπτεται η αλήθεια, και όσο δεν λέγεται συγνώμη, δεν μπορεί εύκολα να βρεθεί κοινωνική συνοχή , αυτό το ΄΄όλοι μαζί΄΄ και να βρεθεί νόημα, για να αλλάξουμε σελίδα. Δεν μπορεί  να βρει ρίζα το χορτάρι. Πως θα δωθεί και σε ποιούς εμπιστοσύνη ;
     Οι αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα διαδήλωναν την άμφισβήτηση τους , την έλλειψη εμπιστοσύνης τους , στο αν αυτό το πράγμα στο οποίο είχαμε μπει αλλά και το άλλο που μας κυβερνά μπορεί να μας βγάλει από τον φαύλο κύκλο, με τα μυαλά που κουβαλάει. Μπορεί οι φωνές να ήταν άναθρες. Υπήρχε όμως ένας δυναμισμός.
     Οι  τότε αγανακτισμένοι , είναι σήμερα απογοητευμένοι γιατί όσο και αν την  διεκδίκησαν , δεν την ακούσανε την  συγνώμη, ούτε είδανε να αποδίδεται δικαιοσύνη. . Βρίσκονται τώρα λοιπόν στην χώρα της ανείπωτης συγνώμης και από εκεί σιγοψηθυρίζουν για άτιμα εγκλήματα χωρίς τιμωρία και χωρίς πια κανένα ελαφρυντικό . To πως και από τι  θα κριθεί να εξωτερικεύθεί η κοινωνική οργή , η ιστορία κάποτε θα μας το δείξει. Μέχρι τότε στην χώρα της ανείπωτης σιωπής ,θα  έχει σηκωθεί μεγάλη σκόνη ,  θα ουρλιάζει ένας αέρας διαολεμένος και συναίνεση δεν θα ριζώνει πουθενά. Γιατί δεν θα βρίσκει ψυχή να ριζώσει.


 Φωτογραφία Jeen Na
   
http://www.flickr.com/photos/simplycasual/

Στο σφυρί

Και τι άλλο απόμεινε να βγει στο σφυρί μου λες ;
Ασυνειδησία, χάος, ατιμωρησία, αγριότητα, συγκάλυψη.
Που κρύφτηκε ο σεβασμός στον άνθρωπο και στο ανθρώπινο ;
Aφού κάθε στιγμή ο οποιοσδήποτε τιποτένιος μπορεί να έρθει να σε πατήσει , να σε ξεριζώσει και να σε πετάξει στα αζήτητα, κάτι ακόμα θα του έμεινε  από σένα να κερδίσει. Αχορταγιά.
Μια ακόμα σπέκουλα, λίγη ακόμα προμήθεια κέρδους.
Και αντί για άλλη αντίδραση,  τρέχεις να σκουπίσεις την φτυσιά, να μην φανεί σημάδι, κάτι ακόμα θα έχεις να χάσεις. Λίγη αξιοπρέπεια ακόμα, λίγη ακόμα μνήμη. Λίγη ακόμα διαίρεση.Λίγη ακόμα ζωή.
Μπορεί και να ξέχασες τι είναι αυτό. Καιρό έχεις να την δεις αυτή την ζωή, την ανθρώπινη ζωή.
Τι προσπαθείς αλήθεια να πετύχεις ;
Μέχρι προχθές κόντευες να γλύψεις το χέρι του πολιτευτή σου. Σωτήρα τον ονόμαζες, εγγυητή,  φέρων του οράματος και της δημοκρατίας, εκσυγχρονιστή, ελευθερωτή. Αυτόν τον δεσμώτη των ονείρων σου, τον διδάξαντα την συγκάλυψη και την ατιμωρησία. Αυτόν τον αποχαλινωμένο ασυνείδητο. Την παλιά καραβάνα εκπρόσωπο σου.
Τι σχήμα θα δώσεις τώρα στην ζωή σου ; Τρίγωνο ; Κύκλο ; Τον φαύλο κύκλο.
Πόση ακόμα ανοχή και υποταγή ; Ανοίγεις τα χέρια σου και κόκκος κόκκος χάνεται. Που είναι ο διπλανός μας ; Πόσους εξαθλιωμένους χωρά επιτέλους τούτη η γη ;
Να συναντηθούμε. Πες μου σημείο συνάντησης. Πέρα , όχι στον αγέρα που σηκώνει σκόνη και σκεπάζει. Πέρα στον καθαρό  ορίζοντα της γνώσης.. Εκεί που ανοίγουν τα μάτια και δυναμώνουν τα μπράτσα, εκεί . Εκεί να βρούμε τον διπλάνό μας, στην προσπάθεια. της ένωσης. Nα αρχίσουν να κυλούν τα λόγια σαν τις σταγόνες του ιδρώτα στο μέτωπο και στην μασχάλη του δουλευτή.
Στην χώρα της σκέψης. Ή την βγάλαμε και αυτή στο σφυρί ;

 Φωτογραφία Cosmin Bumbut
http://www.bumbutz.ro/journal/2012/5/vama-veche-romania-2012

Μ.Ε

     Στις μέρες που ζούμε, οι πιο αδύναμοι συνάνθρωποι μας, αυτοί που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από την βοήθεια μας , στέκουν τρομαγμένοι σε κάποιο αφώτιστο περιθώριο και περιμένουν. Μας περιμένουν.

To δύσκολο

Όπως και αν έρθουν τα πράγματα
όσο αντίξοοες κι αν είναι οι συνθήκες
πάντα μπορεί κανείς να ερωτεύεται.
Το δύσκολο είναι ν΄αγαπάς.




Τίτος Πάτρίκιος το ποίημα  '' Το δύσκολο'' από την ποιητική του συλλογή '' Συγκατοίκηση με το παρόν'' εκδ. Κέδρος


Στην φωτογραφία  η Margarita Terekhova  στην ταινία Καθρέφτης του Tarkovsky

Ο Κυνόδοντας

 

  Πριν τρια χρόνια είχα δει την ταινία '' Κυνόδοντας'' στον κινηματογράφο .  Ανεξάρτητα από το  αν η ταινία ήταν καλή ή όχι, μας προσφέρει τροφή για σκέψη.
     Η υπόθεση πολύ περιληπτικά ήταν η εξής. Τρεις νέοι στην μετεφηβική τους ηλικία βρίσκονται έγκλειστοι , σαν σε φυλακή στο σπίτι των γονιών τους, κάπου στην ελληνική επαρχία. Οι γονείς έχουν κατασκευάσει ένα κόσμο ερμητικά κλειστό για τα παιδιά τους , προσπαθώντας να τα αποτρέψουν από κάθε κίνδυνο και κάθε εξωτερικό ερέθισμα, προσχεδιάζοντας όλες τις πτυχές της ζωής τους , από την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία τους με μικρές αρρωστημένες τελετές μέχρι τις σεξουαλικές επαφές του γιού τους. Πρόσβαση στον έξω κόσμο δεν υπάρχει, ενώ το απέραντα φτωχό λεξιλόγιο των παιδιών , φέρνει μηδαμινή επικοινωνία ακόμα και μεταξύ τους. Η ταινία , ενω διαδραματίζεται στο σήμερα, έχει έντονη οσμή που παραπέμπει στα τέλη της δεκαετίας 70 και στις αρχές του 80. Ο χρόνος και όχι άδικα δείχνει σταματημένος.
     Η οικογένεια, ο πυλώνας της ελληνικής κοινωνίας. Το καταφύγιο μας στις περισσότερες δύσκολες στιγμές μας και σήμερα και χθες. Οι αγαπημένοι μας άνθρωποι, τα στηρίγματα μας, κάθε φορά που ψάχνουμε να πιαστούμε και να δώσουμε νόημα. Όπως όμως κάθε αλήθεια , έτσι και αυτή η αλήθεια έχει και άλλες όψεις.
Η κουλτούρα μας βαθειά οικογειοκρατική δεν μας άφησε πολλά περιθώρια να φιλοξενήσουμε και να καλλιέργήσουμε μέσα μας την ευτυχία της εμπιστοσύνης, σε κάποιον άγνωστο διπλανό μας, σε μια καινοτομία, μια αλλαγή, σε μια νέα σκέψη. Βαθειά συντηρητικοί.  Το σόι, το αίμα, ο τόπος, ήταν σχεδόν πάντα για μας πιο παρηγορητικές φωλιές.  Και είχαμε ανάγκη και για φωλιές και για εστίες και για εξαρτήσεις.  Κλειστά συστήματα , στα οποία η καχυποψία για κάθε  νεοφερμένο βασίλευε και θέριευε. ''Το αίμα τραβάει '', μας αρέσει να λέμε.
     Κρατηθήκαμε έτσι σε μια διαιωνίζουσα παιδικότητα και εφηβία, χωρίς όμως να διαθέτουμε την φυσική αθωότητα. Αναζητούσαμε συνεχώς έναν μπαμπά μέσα μας και πάνω μας που μας υπαγορεύει τι να κάνουμε.  Αν δεν βρίσκαμε ένα τέτοιο μπαμπά, τον εφεύραμε, έτσι που να να μην είναι ανάγκη να αναλάβουμε ευθύνες. Και αν το καλοσκεφθούμε , ίσως δούμε πως η εμμονή στην παιδικότητα είναι η επιμονή ενός παιδιού που έχει υποστεί τέτοια πίεση από τους γονείς του που δεν θέλει να μεγαλώσει ποτέ. ΄Εχει εθιστεί και έχει συμβιβαστεί με την παιδικότητα του.
     Οι νόμοι της οικογένειας, του συναφιού, της συντεχνίας γίνανε πιο δυνατοί από τους νόμους του κράτους. Σαν να λέμε το συναίσθημα μου για τον γιό μου, τον κουμπάρο, τον μπατζανάκη μου είναι ισχυρότερο από αυτό που επιτάσει ο νόμος . Επομένως θα βρω ένα τρόπο να καταστρατηγήσω τον ΑΣΕΠ και να τον διορίσω. Δεν μας πολυενδιαφέρει ο άγνωστος , ο τρίτος. Μια κοινωνία σε ομηρία ιδιοτέλειας.
     Μια παντοδύναμη οικογένεια , η οποία βρίσκεται σε συνεχή ανταγωνισμό με το κράτος και το χρησιμοποιεί για να το αρμέγει. Πόσες οικογένεις επι σειρά ετών μας κυβέρνησαν , πόσα τζάκια άναψαν πριν δεκάδες χρόνια και δεν λένε να σβήσουν.
     Από την άλλη ένα κράτος που σε υποχρεώνει να διαφθαρείς για να ζήσεις . Να παραβιάσεις την ίδια του την διακαιοσύνη, αφού από την μια για να εξυπηρετήσει ημετέρους χαρίζεται , από την άλλη για να εισπράξει γίνεται αγιογδύτης. Έτσι και εσύ για να ζήσεις το εκμεταλλεύεσαι. Μια άκρως ανώμαλη σχέση, ένα αίσθημα αδιεξόδου, μια εμποδισμένη ενηλικίωση, ένας κυνόδοντας.
     Το μεγάλο ερώτημα είναι αν συνειδητοποιούμε αυτό το αδιέξοδο, ή απλά το νιώθουμε, το πληρώνουμε αλλά δεν το καταλαβαίνουμε. . Γιατί μπορεί ό,τι ζούμε να μας έρχεται σαν συνέπεια της χρεωκοπίας του παγκόσμιου πολιτικού συστήματος , δεν παύει όμως τοπικά να εμφανίζονται ιδιαίτεροι παράγοντες και συνθήκες.
    Στην δική μας την χώρα,επειδή  οι πράξεις μας μπορεί να μην μας δικαιώνουν , αλλά αφού μας διακιώνει η οικογένεια , το αίμα , η παρεούλα μας, απομακρυνόμαστε από εμας τους ίδιους για να εγκατασταθούμε καλύτερα στην θαλπωρή τους και να γεμίσουμε από το φως τους. Ενώ θα μπορούσαμε να είμαστε κοντά τους, να είναι το νόημα μας και το στήριγμά μας αλλά και εμείς να είμαστε αυτόνομα και αυτόφωτα μέλη τους.
     Στο ''Κυνόδοντα'', πρόσβαση για τον έξω κόσμο υπήρχε μονάχα αν κάτι προκαλούσε στα παιδιά της οικογένειας  την απώλεια του κυνόδοντα τους. Θυμάμαι την δραματική σκηνή , όπου η πρωταγωνίστρια μπροστά σ΄'ενα καθρέφτη  χτυπάει επανειλημένα με ένα βαράκι την οδοντοστοιχία της , μέχρι να χάσει τον κυνόδοντα της.  Μια αυτοκαταστροφική κίνηση απόγνωσης με αβέβαιο τέλος.
     Αναπόφευκτα έρχονται στο μυαλό μου οι τράπεζες, οι ξένοι, σούμπιντος ο πολιτικός κόσμος, οι άλυτες κοινωνικοπολιτικές μας ιδιαιτερότητες που μας καθηλώνουν όσο παραμένουν άλυτες , η πολλές φορές  ασφυξία της οικογενειοκρατικής  μας κουλτούρα, η έλλειψη ουσιαστικής συζήτησης για να ανοίξει διάπλατα το θέμα της παιδείας και να ανοίξει επιτέλους ένα παράθυρο να μπει αέρας. Γιατί ψηλότερο και  από το τοίχος του φράχτη του σπιτιού μας είναι η αδυναμία μας να σκεφθούμε τον κόσμο, πέρα από το σπίτι μας.
Και  πιο κάτω  στο ίδιο κουτάκι της οθόνης του μυαλού μου , ο αστραπιαία ανερχόμενος φασισμός, το βαράκι στο Κυνόδοντα. Ο καθρέφτης μας.
 

Φωτογραφία από την βραβευμένη ταινία του Γ.Λάνθιμου '' Κυνόδοντας''