Δεν λες κουβέντα

   

      Δεν υπάρχει πλέον άνθρωπος που να μην νιώθει ανασφάλεια, απογοήτευση, θυμό, φόβο. Ζήσαμε δεκαετίες ανάμεσα σε κρυφά σκάνδαλα, παθολογικές καταστάσεις, αυτοκαταστροφικές επιλογές. Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, γραφειοκρατεία μέχρι τελικού ροκανίσματος της οποιασδήποτε διάθεσης ανάπτυξης, κατασπατάληση και υπεξαίρεση των χρημάτων που αφορούσαν στις κοινωνικές παροχές, πλήρης αναξιοκρατία, παρασκήνιο και είναι ατελείωτος ο κατάλογος. 

    Κατασκευάσαμε μια κοινωνία που αξιολογούσε σαν σημαντικό αυτό που έχεις και όχι αυτό που είσαι. Και τώρα που ήρθε μια άλλη ώρα, να συνειδητοποιήσουμε πως σημασία έχει το τι είμαστε και όχι το τι έχουμε, δεν λέμε κουβέντα. Τι άλλο πρέπει να γίνει έτσι που η κρίση που περνάμε να γίνει αφορμή για να αλλάξουμε σελίδα; Τι μας κάνει να περιμένουμε την σωτηρία να έρθει από κάπου μακριά; H νοοτροπία μας. 

   Η συλλογική δραστηριότητα, η κατανόηση και η αποδοχή του συνανθρώπου μας, η δημιουργία και η διατήρηση καλών ανθρώπινων σχέσεων που θα μας δίνουν χαρά, η συνέπεια, η ευγένεια, η αλληλεγγύη, η αυτοεκτίμηση δεν είναι έμφυτα χαρακτηριτικά. Είναι ικανότητες που καλλιέργούνται στην διάρκεια της ζωής μας. Δεν μας χαρίζονται, αποκτιούνται. Αυτά είναι η νοοτροπία μας. 

   Μήπως ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσουμε πως άλλος είναι ο δρόμος για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες μας για εργασία, προοπτική, δικαιοσύνη; Δεν έρχονται έτσι τα εσωτερικά καλοκαίρια. Μια τέτοια συνειδητοποίηση θα ήταν ένα τεράστιο επαναστατικό βήμα γιατί πυρπολεί ολόκληρο το πολιτικό οικοδόμημα. Ένα οικοδόμημα που για δεκαετίες πολιτεύεται φορώντας μια την καλή και μια την ανάποδη της ίδιας όμως φορεσιάς με μοναδικό στόχο να κερδίσει και να διατηρηθεί στην εξουσία. 

   Σε σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες σε κάθε χώρο αποφάσεων και δημιουργικής αντιπαράθεσης, η λερναία ύδρα του πολιτικού σκηνικού πνίγει κάθε προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας . 

   Σε όλα αυτό δεν λέμε κουβέντα. Απελπιζόμαστε, τους ξαναψηφίζουμε και ξανά ο ίδιος φαύλος κύκλος. Ρουσφετοραγιάδες. Προσωπικά έχω βαρεθεί τελείως τις στείρες κριτικές και την εξίσωση της πρόσκαιρης παροχής με την ουσιαστική πρόταση. Όλο και περισσότερο κάθε μέρα απομακρυνόμαστε από μια αλλαγή που θα έρθει με τους αγώνες μας. Όλο και περισσότερο η αλλαγή νοοτροπίας θεωρείται στην καλύτερη περίπτωση ως ουτοπική επιθυμία και άλλα λόγια ν΄αγαπιόμαστε. Και εξακολουθούμε να περιμένουμε έναν Σαμάνο για να σωθούμε από θαύμα.

     Κάποιοι λένε πως οι άνθρωποι δεν αλλάζουν. Άλλοι πως γεννιόμαστε με τον χαραχτήρα μας. Δεν ισχύουν αυτά. Με προσπάθεια, αγώνα και χρόνο ο άνθρωπος γνωρίζει τον εαυτό του και αλλάζει. Κατ΄επέκταση και η νοοτροπία ενός λαού. Η συμπεριφορά της ενήλικης ζωής έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία και αυτό πλέον καλούμαστε τουλάχιστον να το μάθουμε και να το αποδεχθούμε. Αγνοώντας αυτή την πραγματικότητα δεν μπορούμε να περιμένουμε ν΄αλλάξει τίποτα στην κοινωνία μας αφού θα εξακολουθήσουμε να είμαστε και να γεννάμε συναισθηματικά ανώριμους ανθρώπους. Όλοι μας έχουμε παραδείγματα στον προσωπικό μας κοινωνικό κύκλο, στον επαγγελματικό και οπουδήποτε αλλού οι ανθρώπινες σχέσεις βουλιάζουν μέσα σε ακατανόητες δυσκολίες και απωθημένα συναισθήματα. Γιατί να  μην είμαστε εμείς που θα κάνουμε την αρχή και θα διεκδικήσουμε μια ουσιαστική αλλαγή;
    Το ουσιαστικό εμπόδιο στην αλλαγή νοοτροπίας παραμένει πως αυτή δεν δρομολογείται ποτέ. Ίσως γιατί εμείς οι ίδιοι την φοβόμαστε, ίσως γιατί εμείς οι ίδιοι δεν γνωρίζουμε και δεν αποδεχόμαστε την τεράστια σημασία που έχουν τα συναισθήματα προκειμένου να γνωρίσουμε και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας, και παραμένουμε οπαδοί μιας στείρας λογικής. Μιας λογικής που τις περισσότερες φορές την χρησιμοποιούμε για να καλύψουμε τις ανάγκες και τους φόβους μας. Η υπερβολική εκλογίκευση όμως είναι ενταφιασμός σε υγρές φυλακές. Εκεί που οι ουσιαστικές ανάγκες του ανθρώπου μένουν πάντα στα αζήτητα. Η αλλαγή νοοτροπίας θα βοηθούσε την κοινή γνώμη να στραφεί προς νέα ουσιαστική κατεύθυνση κοινωνικής προόδου και ευημερίας. Αναγκαστικά θα συμβάδιζε και η πολιτεία. Είτε γιατί θα είχε κατανοήσει την καινούργια απαίτηση και διεκδίκηση της κοινωνίας, είτε για την πατροπαράδοτη αναζήτηση ψηφοφόρων. 

    Η αλλαγή νοοτροπίας δεν μπαίνει ποτέ σε κανένα τραπέζι. Όπως δεν μπαίνει και η ριζική αλλαγή του εκπαιδευτικού μας συστήματος με στόχο τον άνθρωπο και τις πραγματικές του ανάγκες. Κανείς δεν λέει κουβέντα. Σκεπτόμενοι άνθρωποι υπάρχουν. Πολύ φοβάμαι όμως πως ακόμα και αν κρατούν κρυμμένα μυστικά και ντοκουμέντα βρίσκονται για τα καλά στην αφάνεια. Χρειάζεται να πιστέψουν στον εαυτό τους και στην ιδέα πως μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές. Τα άλλα θα έρθουν μόνα τους. 

Φωτογραφία Tommy Ingberg