Την αξία της συγνώμης λίγο πολύ την γνωρίζουμε όλοι. Από μικρά παιδιά και μόνο στο άκουσμα της λέξης , όταν αυτή συνδεότανε με καθαρό και τίμιο συλλογισμό και αιτιολόγηση , μας πρόσφερε την ικανοποίηση ότι δεν μας υποτίμησαν αλλά αντίθετα μας λογάριασαν και μας συμπεριέλαβαν. Η συγνώμη από όπου και να προερχόταν , κουβαλούσε μαζί της σπάνια δώρα , όπως η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός στην προσωπικότητα μας, στην νοημοσύνη μας, στα συναισθήματα μας και άνοιγε έτσι δρόμους σύμπνοιας προς κοινούς στόχους και σκοπούς. Ας θυμηθούμε τις φιλίες μας , αλλά και βιώματα από την ενηλικίωση μας μέσα στην οικογενειακή εστία. Και ποιός γονιός δεν θα κάνει άραγε λάθος έτσι που να χρειαστεί να ζητήσει κάποια στιγμή συγνώμη από το παιδί του; Ο γονιός που μπορεί λεκτικά ή με τον δικό του τρόπο να ζητήσει συγνώμη , είναι ο γονιός που σέβεται το παιδί του. Η συγνώμη αυτή , είναι ένας λαμπρός τρόπος να τιμήσει το παιδί και άρα τον εαυτό του. Το δε δώρο που προσφέρει στο παιδί η συγνώμη είναι ανεκτίμητο, όχι μονάχα γιατί στρώνει το δρόμο της ειλικρίνιας και της εμπιστοσύνης, αλλά γιατί το παιδί κατορθώνει να ενδοβάλει τον τρόπο αυτό του γονιού του, και να μάθει να ζητά στο μέλλον από όπου χρειαστεί και αυτό συγνώμη για λάθη που θα κάνει.Να γίνει έτσι καταδεκτικό αλλά και να μπορεί να συγχωρεί. Θολώνουν και λιγάκι ξεχνάμε τα εξωτερικά χαραχτηριστικά καμιά φορά των αγαπημένων μας, δεν ξεχνάμε όμως ποτέ τον τρόπο που μας έκαναν να νιώσουμε. Αυτό που διαφυλλάσουμε μέσα μας πολλές φορές ως ιερά και όσια, είναι οι τρόποι των αγαπημένων μας. Τα σπλαχνικά μας ένστικτα.
Στις μέρες που ζούμε , συγνώμη δεν έχει ακουστεί από κανέναν. Παραιτήσεις ναι , αποχωρήσεις, νέες αναλήψεις, εκλογές αλλά ούτε μια συγνώμη δεν ακούσαμε. Μπροστά στα μάτια μας κινήθηκαν τόσες και τόσες ευκαιρίες για μια συγνώμη. Σκάνδαλα, κακές διαχειρήσεις με βαριές και άδικες συνέπειες, λόγια που μας άφηναν εκτεθειμένους στην έξωθεν απαξίωση , ανευθυνότητες κάθε μορφής και βίας. Είναι απίστευτο, αλλά η κρίση αυτή περνάει μπροστά μας σαν βρώμικο και παλιό τραίνο που μεταφέρει κι άλλα νέα θύματα και μια συγνώμη δεν ακούστηκε, ούτε τιμωρία επιβλήθηκε. Τις τελευταίες μέρες , με τις λίστες ζούμε άλλη μια σελίδα της ίδιας ιστορίας. Ανομία, διαφθορά, συγκάλυψη , ατιμωρισία. Τα μάθαμε απ΄έξω τα συνηθίσαμε πια.
Στην χώρα της ανείπωτης συγνώμης λοιπόν. Μια χώρα που από παλιά έχει χαραχθεί από το ίδιο το πολιτικό σύστημα. Είναι η χώρα της αβυσσαλέας ανισότητας, της κοινωνικής αναλγησίας και απάθειας απέναντι στην αποδυνάμωση του κράτους δικαίου . Είναι η χώρα της πλήρους εξαφάνισης της προστασίας του αδύναμου.
Στην χώρα της ανείπωτης συγνώμης κατοικούμε όλοι εμείς. Και μερικοί από εμας, εσωτερικεύουμε θλιμμένο θυμό, αυτό που μάθαμε να ονομάζουμε ''έθνική κατάθλιψη'' . Κάποιοι άλλοι προσπαθούν να αντισταθούν στην αδικία και στην υποτίμηση που η εποχή γενναιόδωρα προσφέρει και αντέχουν ακόμα να σκέφτονται , να δημιουργούν και να οραματίζονται σε πείσμα των καιρών ένα καλύτερο αύριο. Και ίσως κάποιοι άλλοι καταλήγουν να εξωτερικεύουν περισσότερο αυτό το θυμό και να αποκτούν σιγά σιγά ''μαζική ψυχή''. Ο γιατρός και κοινωνικός αναλυτής Γκυστάβ Λε Μπον, ήδη από τον 19ο αιώνα στο κλασσικό του έργο ''Ψυχολογία των μαζών'' περιέγραφε : '' O όχλος χαρίζει στον άνθρωπο το αίσθημα της ακατανίκητης δύναμης. Η ανωνυμία μέσα στον όχλο και η διάχυση της ατομικής ευθύνης ελευθερώνουν ένστικτα , που αν ήταν μόνο του το άτομο θα λογόκρινε. Χάνοντας την κρίση και τη βούληση του περιέρχεται σε μια ειδική κατάσταση υποβολής , θυμίζοντας την σαγήνη που ασκεί ο υπνωτιστής στον υπνοτισμένο''.
Παρατραβηγμένο κάποιοι θα σκεφτούν. Βέβαια οι διάχυτες φασιστικές ιαχές που κατά βούληση και ανενόχλητα ακούγονται σε διάφορα περιστατικά , που πριν λίγα χρόνια θα μας ξάφνιαζαν εντελώς δεν ξέρω πόσο υπερβολική κάνει να ακούγεται μια τέτοια ανησυχία.
Αυτό όμως που δεν φαίνεται υπερβολικό, είναι πως όσο συνεχίζεται η ατιμωρισία , όσο δεν αποκαλύπτεται η αλήθεια, και όσο δεν λέγεται συγνώμη, δεν μπορεί εύκολα να βρεθεί κοινωνική συνοχή , αυτό το ΄΄όλοι μαζί΄΄ και να βρεθεί νόημα, για να αλλάξουμε σελίδα. Δεν μπορεί να βρει ρίζα το χορτάρι. Πως θα δωθεί και σε ποιούς εμπιστοσύνη ;
Οι αγανακτισμένοι στο Σύνταγμα διαδήλωναν την άμφισβήτηση τους , την έλλειψη εμπιστοσύνης τους , στο αν αυτό το πράγμα στο οποίο είχαμε μπει αλλά και το άλλο που μας κυβερνά μπορεί να μας βγάλει από τον φαύλο κύκλο, με τα μυαλά που κουβαλάει. Μπορεί οι φωνές να ήταν άναθρες. Υπήρχε όμως ένας δυναμισμός.
Οι τότε αγανακτισμένοι , είναι σήμερα απογοητευμένοι γιατί όσο και αν την διεκδίκησαν , δεν την ακούσανε την συγνώμη, ούτε είδανε να αποδίδεται δικαιοσύνη. . Βρίσκονται τώρα λοιπόν στην χώρα της ανείπωτης συγνώμης και από εκεί σιγοψηθυρίζουν για άτιμα εγκλήματα χωρίς τιμωρία και χωρίς πια κανένα ελαφρυντικό . To πως και από τι θα κριθεί να εξωτερικεύθεί η κοινωνική οργή , η ιστορία κάποτε θα μας το δείξει. Μέχρι τότε στην χώρα της ανείπωτης σιωπής ,θα έχει σηκωθεί μεγάλη σκόνη , θα ουρλιάζει ένας αέρας διαολεμένος και συναίνεση δεν θα ριζώνει πουθενά. Γιατί δεν θα βρίσκει ψυχή να ριζώσει.
Φωτογραφία Jeen Na
http://www.flickr.com/photos/simplycasual/
(θα ουρλιάζει ένας αέρας διαολεμένος και συναίνεση δεν θα ριζώνει πουθενά.....) την καλησπερα μου Αννίτα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν θα βρει ψυχή να ριζώσει..καλησπέρα Γιάννη!
ΑπάντησηΔιαγραφήΜας προετοιμάζεται αγαπητή μου για αυτό που έρχεται. Δυστυχώς πολλοί και ειδικότερα απο το χώρο που διαμορφώνεται η πολιτική έχουν άγνοια κινδύνου. Ακόμη και την αποκρυσταλωμένη ιστορική εμπειρία των τελευταίων 80 χρόνων κατα κάποιο τρόπο την υποτιμούν.Διαβάζω το κειμενό σας και είναι η πρώτη φορά που δεν αναγνωρίζω σημάδια αισιοδοξίας στον στοχαστικό λόγο σας. Πραγματικά ειναι να ανησυχεί ακόμη και ο πιό αδαής, οταν φωτεινές,δυναμικές αλλά μειοψηφούσες πρωτοπορίες εκπέμπουν σηματα κινδύνου για την ατμόσφαιρα της ''ανείπωτης σιωπής '' που αναφέρεστε. σπυρος
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιαβάζω το κείμενο σου, ξανά και ξανά. Διακρίνω την αγωνία και την απαισιοδοξία σου και συμφωνώ μαζί σου. Χρόνια βολικής παρανομίας, διαφθοράς, αμόρφωτης ξιπασιάς και μίας ανείπωτης συγγνώμης, που κανείς δεν απαίτησε, γιατί ποτέ δεν έμαθε ότι την οφείλει και ως εκ τούτου ότι, αντιστρόφως, του οφείλεται. Ποτέ δεν την εκστόμισε και δεν μπόρεσε να τη δεχτεί. Χρόνια αγαστής συμπόρευσης ευθεία αντικρουόμενων συμφερόντων, που από ιδιοτελή κίνητρα, για την εξυπηρέτησή τους, ποτέ δεν ορίσθηκαν και ποτέ δεν οριοθετήθηκαν. Δεν αναφέρομαι στον τυπικό προσδιορισμό τους, αλλά στον άτυπο, τον ηθικό, αυτόν της συνειδήσεως. Τον μόνο που θα επέβαλε και την τυπική αποδοχή των όρων. Το μεταγενεστέρως δημοφιλές διαφημιστικό σλόγκαν: "Δεν παίρνω λογαριασμό, δεν δίνω λογαριασμό" διήπε ανενόχλητο τον ιδιωτικό και κατ' επέκταση το δημόσιο βίο μας. Το αχαλίνωτο εγώ δεν εκπαιδεύτηκε στη συλλογική νόηση, ώστε να μπορεί να αισθανθεί μεταμέλεια και να ζητήσει συγγνώμη. Η ετερόφωτη κοινωνία, του επέστρεφε, εξ αντανακλάσεως, το ίδιο φως.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίναι πλέον πολύ δύσκολο να διακρίνεις το θύτη από το θύμα. Το βέβαιον είναι ότι οι ανεκπαίδευτοι της συγγνώμης, συλλήβδην θύτες και θύματα, βρίσκουν σήμερα άσυλο και θαλπωρή στη μάζα και στις άναρθρες ιαχές της και, αντλώντας από αυτήν την επίφαση του "δικαίου", της δύναμης και της αίσθησης του ισχυρού, χωρίς κρίση ή ικανότητα διάκρισης, όπως αναφέρεις, υπνωτίζουν και υπνωτίζονται. Χειραγωγούν και χειραγωγούνται. Κάνουν αδιάκριτη άρνηση σε όλα, από μία κεκτημένη ταχύτητα με σαρωτικές προθέσεις και συνέπειες.
Όλο και περισσότερο εδραιώνεται μέσα μου η πεποίθηση πως ο πραγματικός κίνδυνος δεν εντοπίζεται στην ανείπωτη συγγνώμη, αφού η συναίνεση δε φαίνεται να είναι το ζητούμενο. Ο πραγματικός κίνδυνος εκπορεύεται από την πολύπλευρη, καθημερινή μας εκπαίδευση στην ψυχολογία του όχλου, στο απροσδιόριστο των όρων και στην απόρριψη της μεταμέλειας, από όπου και αν προέρχεται. Η εξοικείωση με τον όχλο και η εκμετάλλευσή του είναι αυτό που φοβίζει περισσότερο.
Σε φιλώ και σε ευχαριστώ για μια ακόμη φορά για το βήμα που δίνεις στη σκέψη μου,
Γιούλη
Συγνώμη : Η λέξη προέρχεται από το «συν + γνώμη» (συν + γιγνώσκω: έχω την ίδια γνώμη με κάποιον, αλλάζω γνώμη, μετανοω)
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτός λοιπόν που ζητάει συγνώμη αλλάζει γνώμη και αποκτά την ίδια γνώμη με τον άλλον. Οταν η συμπεριφορά μου σε πονάει και σε πληγώνει σου ζητάω συγνώμη γιατί δέιχνω μετανοια στο ότι σε πλήγωσα. Οταν ασκώ αδικία και σε προσβαλω ζητάω συγνώμη γιατί αποδέχομαι το δικό σου δίκιο και σέβομαι τη προσωπικότητα σου.
Η συγνώμη είναι θεραπευτική τόσο για αυτόν που την ακούει αλλά και για αυτόν που την λέει.
Η συγνώμη είναι κάθαρση.
Η συγγνώμη ειναι η λήξη της εκάστοτε φθοράς και η έναρξη της επόμενης πράξης.
Αγαπητή μου Γιούλη, το πολιτικό μας σύστημα είναι άρρωστογιατί οδηγεί την κοινωνία μας , μεσιτεύει μεταξύ κράτους και πολιτών και παίρνει τα μεσιτικά, παίρνει την μίζα. Η δουλειά του πολιτικού συστήματος κανονικά θα έπρεπε σε ένα κράτος δικαίου να οδηγεί και όχι να παζαρεύει το πολιτικό κόστος. Αυτές είναι οι ρίζες που έχει να βγάλει το χορτάρι. Η εκπαίδευση μας στην ψυχολογία του όχλου βεβαίως και είναι ένας τεράστιος ινυνος , κοντά σε αυτόν όμως επέτρεψε μου να βλέπω την διάψευση των λογικών προσδοκιών μας σαν την βαθύτερη ρίζα της. Εκεί αν θέλουν να ελπίζουμε πρεέπι να ειπωθεί η συγνώμη και από εκεί από αυτό το σημείο να εδραιωσουμε την νέα μας βάση. Νέα βάση , νεα υλικά. ΟΛΟΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ . Το κοινωνικό μας βάλτωμα όσο δεν εμβολιάζεται με ενέσεις εμπιστοσύνης στους θεσμούς , και αθτό θα φέρει η μεταμέλεια, θα εκπαιδεύεται όλο και περισσότερο στην λογική της μαζικής ψυχής. Με απλά λόγια. Δεν μπορεί να υπάρξει κράτος δικαίου με τον ισχύοντα νόμο περί ευθύνης υπουργών , με την ατιμωρισία του ποινικού μας συστήματος , με την δικαστική μας εξουσία να εξαρτάται από το υπουργείο( αυτά εσύ τα ξέρεις καλύτερα) . Αν δεν ζητηθεί συγνώμη και αν δεν μεταβληθούν οι συνθήκες της γάγγραινας. Τότε είναι ...προ των πυλών, ο αυτοακρωτηριασμός,
ΑπάντησηΔιαγραφήΜέσω του λαϊκού εξανδραποδισμού ο κεφαλαιοκρατικός Μινώταυρος
ΑπάντησηΔιαγραφή- με πρόσχημα τη μείωση του χρέους που όμως... αυξάνεται ιλιγγιωδώς -
αυτό που θέλει να διασφαλίσει είναι
τη διαιώνιση της εκμετάλλευσης του λαού από τους εκμεταλλευτές,
τη διαιώνιση των κερδών για τους κερδοσκόπους,
τη διαιώνιση των τόκων για τους τοκογλύφους.
ΝΜ
Αγαπητέ μου φίλε ΝΜ νομίζω πως το κείμενο μιλούσε για άλλο θέμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑννιτάκι μου, είναι ακριβώς έτσι όπως το λες. Όμως αντιλαμβάνεσαι ότι υπό τις παρούσες συνθήκες, όπου το ένα μέρος του πολιτικού συστήματος πλήττεται "ως κατηγορούμενο" και την ίδια στιγμή το άλλο μέρος του πολιτικού συτήματος πλήττει ως "κατήγορος και δυνάμει τιμωρός", αυτό που τίθεται εν αμφιβόλω, αυτό που καταρρέει είναι στο σύνολό τους οι πολιτικοί και πολιτειακοί θεσμοί. Σε αυτή τη γενικευμένη απόρριψη καμία μεμονωμένη συγγνώμη δεν είναι δυνατό να σε ¨πείσει", διότι στη "συνείδησή" του κόσμου- όπως συνηθίσαμε πια να ακούμε, έχει απαξιωθεί. Στη γενικευμένη απαξίωση των θεσμών, στη γενικευμένη άπόρριψη, συμβάλλουν, για τους δικούς τους λόγους έκαστος, επιχειρηματίες-δημοσιογράφοι, καναλάρχες, κινήματα, εγχώριοι ή ξένοι "τοποσωτήρες". Τις γενικεύσεις δεν τις δέχτηκα ποτέ στη ζωή μου, γιατί πιστεύω πως τα δόγματα, κατά τεκμήριο, ακινητοποιούν το νου. Εσχάτως, οι γενικεύσεις είναι πολύ επικίνδυνες, κατά τη γνώμη μου, όχι μόνο γιατί τσουβαλιάζουν στο ίδιο σακί δικαίους τε και αδίκους, όχι μόνο γιατί λειτουργούν αποτρεπτικά για την παραγωγή και την κίνηση των ιδεών, για την δραστηριοποίηση υγιών κοινωνικών στοιχείων στη διαχείριση της εξουσίας, αλλά κυρίως γιατί, εσχάτως επαναλαμβάνω, θεωρώ πως σκοπίμως απευθύνονται σε ένα "κοινό" αίσθημα, που δεν προήλθε και δε γαλουχήθηκε επί τη βάσει κοινών οραμάτων, κοινών ιδανικών, κοινών αξιών και προσδοκιών, αλλά αποτελεί αποκύημα μίας "κοινής οργής", που βρήκε φωνή στον όχλο και χειραγωγείται από ολοένα και πιο ρωμαλέα μπράτσα, από ολοένα και πιο άρρωστα μυαλά. Στην παρούσα φάση πιστεύω πως η διάλυση του όχλου θα έπρεπε να είναι πρώτιστο μέλημα όσων πιστεύουν στη δημοκρατία. Εξάλλου, ποτέ η οχλοκρατία δε σχετίστηκε υγιώς μαζί της. Να προσδιορίσουμε με ηρεμία αυτό που είναι το ζητούμενο, ακόμη και αν αυτό είναι η συγγνώμη, ρητώς εκπεφρασμένη ή έμπρακτη. Με θυμό ή απογοήτευση να στηρίξουμε τους θεσμούς. Η οχλοκρατούμενη αποδόμηση δε νομίζω πως συμβάλει σε τίποτε παραγωγικό. Σε κάθε περίπτωση, αν και απαισιόδοξο, δε νομίζω ότι εκτιμάς κάτι, αν δεν το χάσεις. Και στη σημερινή μας πραγματικότητα υπάρχουν ακόμη αρκετά ψήγματα δημοκρατίας. Στην αυριανή μας; Οψόμεθα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΓιούλη
Αγαπητή μου Γιούλη, έχω αρχίσει να βλέπω πως δεν μπορούμε εύκολα να φύγουμε απο το κοινωνικό μας βάλτωμα αν δεν βρούμε τους κόμπους που κοινωνικά μας ταλανίζουν και μας δένουν μακριά απο την πρόοδο και την εξέλιξη. Δεν γενικεύω, δεν θεωρώ πως άπαντες φταίνε το ΄ίδιο και δεν ξεχνώ πως περάσανε και πεφωτισμένοι πολιτικοί άνδρες που προσπαθησαν να κάνουν καινοτομίες και υπερβάσεις πρωτοποριακές . Αυτοί να είμαστε σίγουροι όχι σαν πρόσωπα αλλά και πάλυ σαν βίωμα έχουν ενδωβληθεί από κάποιος απο εμας, τους κάτοικους της ανείπωτης συγνώμης. Εχω όμως την γνώμη πως όπως η εθνική κατάθλιψη έτσι και η μαζική ψυχή, είναι το σύμπτωμα και όχι η ασθένεια. Η ασθένεια είναι γραμμένη στα κοινωνικά μας κύτταρα. Στον βαθμό που θα ευαισθητοποιήθούμε και θα ''ανοίξουμε'' τις νοοτροπίες για να χωρέσουμε νέες θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε και τα θλιβερά αυτά φαινόμενα που μας συμβαίνουν. Παρακολουθώντας την πορεία αυτού μου του κειμένου σε διάφορα σαιτ και σχόλια είδα πόσο πολύ δεν θέλουμε να ξεκολλήσουμε από τα γνωστά μας.Μιλάμε για την ανάγκη της συγνώμς, να οριμάσουμε να την απαιτήσουμε για να την ακούσουμε αλλά και να μας την πουμε και όμως ζητάμε πρώτανα δούμε το χρώμα της. Ε χρώμα η συγνώμη δεν θα έχει τουλάχιστος όχι απο τα παλιά γιατί όλα ήταν αποτυχημένα. Μιλάμε αλλά δεν ελπίζουμε και δεν ελπίζουμε γιατί δεν πιστεύουμε κανένας και πάνω από όλα τον εαυτό μας. Δεν μπορεί οι στντελεστες της διαφθοράς να επιχειρούν την κάθαρση, είναι φαιδρό. Προχωράμε μια πορεία προς ένα τ'ελος και όμως ακόμα δεν θέλουμε να πάρουμε το κρ'ατος μας και την ζωή μας στα σοβαρά. Δεν μπορούμε να αναζητούμε την αυτοδεσμευση του πολίτη απέναντι στις ευθύνες του αν δεν σοβαρευθεί πρώτα το κρα΄τος , δηλαδή ο πολιτικός εγγυητής της κοινωνικής συνοχή.
ΑπάντησηΔιαγραφή