Γιατί συγκίνησε το Adolescence; Ένας δεκατριάχρονος έφηβος, ο Jamie μεγαλώνει στα περίχωρα του Λονδίνου. Η οικογένεια του, μια οικογένεια εργατικής τάξης αποτελείται από τους γονείς του και την αδερφή του. Όλα δείχνουν σχετικά καλά. Οι γονείς εργάζονται σκληρά, τα παιδιά έχουν τουλάχιστον τα στοιχειώδη αγαθά. Ο Jamie κλείνεται στο εφηβικό του δωμάτιο και ασχολείται πολλές ώρες με το διαδίκτυο. Παίζει παιχνίδια; Μιλάει με τους φίλους του; Kαταστρέφεται από το διαδύκτιο; Άλλοι συγκινήθηκαν, άλλοι ταυτίστηκαν και άλλοι τρομοκρατήθηκαν παρακολουθώντας την σειρά. Θα ήταν τα ίδια συναισθήματα αν ο Jamie δεν δολοφονούσε την συνομίληκη συμμαθήτρια του με 7 μαχαριές; Aν έστρεφε το μαχαίρι στον εαυτό του, αν αυτοκτονούσε πηδώντας από το μπαλκόνι. Αν χανόταν από οποιαδήποτε εξάρτηση άδοξα και πρόωρα; Θα ήταν τα ίδια συναισθήματα αν ο Jamie εισέβαλε οπλισμένος στο σχολείο του και σκότωνε συμμαθητές του;
Τι είναι αυτό άραγε που συγκίνησε σ' αυτή τη σειρά; Το ότι δεν δίνονται εύκολες απαντήσεις; Το ότι όλα δείχνουν απλά, καθημερινά και σίγουρα για τον εαυτό τους; Mήπως η μέγιστη απώλεια; Δυο ανήλικα θύματα.Πως όμως μπορεί κάποιος να μετρήσει μια τραγωδία;
Καθ' όλη την διάρκεια της σειρά παρακολουθούμε πότε ένα τρομοκρατημένο, πότε ένα τρομοκρατούντα έφηβο που αδυνατεί να ονοματίσει τα συναισθήματα του. Την ίδια στιγμή που η οικογένεια του δεν του παρέχει ούτε την στοιχειώδη συναιθηματική στήριξη. Ο πατέρας διεκπαιρεώνει. Θα ακολουθήσει το περιπολικό, θα καθήσει δίπλα στον Jamie κατά την διάρκεια της ανάκρισης, θα παρακολουθήσει με μια βαθειά σύσπαση στο πρόσωπο του τον σωματικό έλεγχο του γιού του, θα σταθεί όρθιος αλλά δεν θα τον αγκαλιάσει. Δεν θα τον αγκαλιάσει ποτέ σε κανένα από τα τέσσερα επισόδεια. Πόσα μυστικά άραγε κρύβονται στο δέρμα; ''Το Εγώ-δέρμα είναι η αρχική περγαμηνή, η οποία διατηρεί, τις προχειρογραμμένες διαγραμμένες, σβησμένες, υπερφορτωμένες σημειώσεις μιας αρχέγονης προλεκτικής γραφής'', θα γράψει ο Ανζιέ στο εμβληματικό έργο του '' Το Εγώ-δέρμα''. Πόσα μυστικά κρύβονται στο δέρμα ενός πατέρα που αδυνατεί να αγκαλιάσει τον γιό του; Πόσα μυστικά στο δέρμα ενός γιου που δεν αγκαλιάζεται από τον πατέρα του; Σύντομα το σενάριο θα μας φέρει σε γνώση μας πως ο παππούς του Jamie κτυπούσε με την ζώνη τον πατέρα του. Το τραύμα, αυτό που ποτέ δεν συζητάμε, αυτό που χωρίς να το καταλάβουμε μας κυβερνά. Και εμείς που αφελώς νομίζουμε πως ελέγχουμε και διαχειριζόμαστε τη ζωή μας. Ενώ στην πραγματικότητα ταξιδεύουμε όπου το ασυνείδητο μας ορίζει.
Μια οικογένεια με έλλειψη συναισθηματικής νοημοσύνης. Αυτό είναι που λείπει από την οικογένεια του Jamie. Όπου συναισθηματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα των ανθρώπων να τα δικά τους συναισθήματα αλλά και των άλλων ανθρώπων. Μια οικογένεια που έχει κρύψει πολλά κάτω από το χαλάκι.
Τι σημαίνει αυτό ; Σημαίνει πως οι γονείς του τον αγαπούν όμως αδυνατούν να το εκφράσουν. Δεν μπορούν να δουν τον γιό τους με ενσυναίσθηση. Αφημένοι στα δικά τους καθημερινά προβλήματα, δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τις συναισθηματικές δυσκολίες του έφηβου γιού τους. Δεν γνωρίζουν πως να τον ακούσουν, πως να τον αγκαλιάσουν, πως να τον δουν. Στην πραγματικότητα δεν τον βλέπουν. Στην πραγματικότητα μεγαλώνει μέσα στο σπίτι αλλά σαν ''αόρατος''. Γιατί δεν μπορούν να τον δουν; Αφού ούτε οι ίδιοι έχουν συνειδητοποιήσει τις δικές τους προσωπικές συναισθηματικές δυσκολίες. Ο Jamie θα επιλέξει τον πατέρα του να σταθεί στο πλευρό του κατά την σύλληψη του γιατί όπως ο ίδιος είπε '' ο πατέρας μου δεν θα με επικρίνει''. Ο πατέρας του μια απείρως βελτιωμένη εικόνα του δικού του πατέρα, ένας βιοπαλαιστής διπλασμένος με το παραδοσιακό αντρικό πρότυπο , με περιορισμένη συναισθηματική νοημοσύνη αποστρέφει το βλέμμα του όταν ο Jamie δεν σκοράρει στα ποδοσφαιρικά παιχνίδια. Αποστρέφει το βλέμμα του από ντροπή όταν ο Jamie δεν αποδεικνύει τις δυνάμεις του. Όταν η παιδοψυχολόγος ρωτάει το αγοράκι αν ο πατέρας του είναι στοργικός , ο Jamie σαστισμένος αποκρίνεται '' όχι τι βλακείες λες!'' . Ο πατέρας του δεν προβλέπεται από το αντρικό προφίλ μέσα στο οποίο έχει εγκλωβιστεί να είναι στοργικός.
Πολλοί αναρρωτηθήκαν γιατί όχι την μητέρα του; Στο τελευταίο επεισόδιο θα δούμε την μητέρα του ξανά συντετριμένη , να αποτυγχάνει να κρατήσει το φόβο του γιού της. Στο τηλέφωνο του λέει πως ειδοποίησε την φυλακή για τις δυσανεξείες του. Λες και ο Jamie να είχε πάει εκδρομή, κατασκήνωση ή σε κάποιο φίλο του να διανυκτερεύσει. Ο ίδιος θα πει στη παιδοψυχολόγο του '' η μητέρα μου ήταν πάντα αδύναμη''.
Ποια είναι για τον καθένα μας η εικόνα ενός εφήβου ; Ο έφηβος και η έξαρση του, ο έφηβος και το βάθος της απελπισίας του, ο έφηβος με τους ξαφνικούς ενθουσιασμούς του και την απόλυτη σύγχυση του, την αμείλικτη αίσθηση μοναξιάς, τις φλογερές αναζητήσεις της ταυτότητας του. Ο έφηβος με τις απότομες αλλαγές στην διάθεση του και τα ερωτικά πάθη. Η εφηβεία παρά την δυσκολία της είναι μια μεταβατική περίοδος ψυχικής αναδιοργάνωσης που λίγο πολύ προσδιορίζεται απ΄αυτά που την έχουν προετοιμάσει. Και τώρα που οι γονείς παύουν να είναι εξιδανικευμένοι τι κάνουμε; Η εγκατάλειψη της αυταπάτης είναι ένα ναρκισσιστικό πλήγμα που φέρνει πένθος στον έφηβο. Χρειάζεται νέα ινδάλματα. Τραγουδιστές, influencers, αθλητές, πολιτικούς. Χρειάζεται νεα ομάδα να ενταχθεί και εκεί να αποκτήσει κύρος. Περισσότερο για να αποκαταστήσει την ναρκισσιστική ισορροπία του παρά για να βρεθεί διέξοδος στις ενορμήσεις του. Εντάσσεται σε ομάδες φιλάθλων, σε ομάδες στο σχολείο, σε ομάδες στη γειτονιά, σε ομάδες που παίζουν ηλεκτονικά παιχνίδια και γίνεται οπαδός, follower ή αρχηγός.
Ο έφηβος αιφνιδιάζεται. Ο έφηβος πενθεί. Από την μια η μέχρι τώρα εικόνα του, οι μέχρι τώρα αναπαραστάσεις του εαυτού του είναι εδώ νωπές και ζεστές ακόμα. Από την άλλη όλα αρχίζουν να υποχωρούν από τις σεξουαλικές και επιθετικές ενορμήσεις της ήβης. Η εφηβεία βάζει το αγωνιώδες ερώτημα '' τελικά ποιος είμαι; ''. Η προσδοκία, λίγο πολύ συνειδητά σχέδια αλλά πάνω απ΄όλα οι φαντασιώσεις του έρχονται αντιμέτωπα με μια πραγματικότητα που δεν περιλαμβάνει την αλλαγή που είχε πλάσει στη φαντασία του. ''Είμαι άσχημος'' θα πει ο Jamie στην παιδοψυχολόγο του. Γιατί ο έφηβος θα συμπεριφερθεί όχι σε συνάρτηση με αυτό που ήταν ή με αυτό που είναι σήμερα. Ούτε με αυτό που ήταν ή δεν ήταν οι γονείς του. Ούτε με αυτό που του παρέχει ή δεν του παρέχει η κοινωνία, που συνήθως δεν του παρέχει, αλλά κυρίως σε συνάρτηση με αυτό που φαντασιακά και ασυνείδητα περίμενε από την νέα του ζωή. Σε συνάρτηση με αυτό που περίμενε να είναι η νέα του εικόνα. Η νέα του ταυτότητα, Και θα καθρεφτιστεί στα βλέμματα των άλλων εφήβων. Στα like, στα emoji, τις καρδούλες. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί πως ο έφηβος είναι τόσο εύθραυστος μπροστά σε ένα emoji ;
Και εμείς που είμαστε σε όλα αυτά; Εμείς οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, η κοινωνία; ''Κανείς δεν με βλέπει, κανείς δεν με ακούει, κανείς δεν ξέρει αν υπάρχω'' θα πει ξανά ο Jamie στην παιδοψυχολόγο. Οι γονείς πίσω από την κλειστή πόρτα του εφηβικού του δωματίου συνεχίζουν τυφλοί και εγκιβωτισμένοι στις συναισθηματικές τους αγκιλώσεις την ζωή τους, την καθημερινότητα τους, αντιμετωπίζοντας όλες τις πρακτικές δυσκολίες τους. Συζητούν για όλα αλλά όχι για αυτά που πραγματικά τους απασχολούν. Δεν ανοίγουν τα θέματα που πραγματικά τους καθορίζουν. Οι σχέσεις τους, οι φόβοι τους, οι ανάγκες τους, τα απωθημένα τους.
Νιώθουν ασφαλείς που το παιδί τους είναι μέσα κλεισμένο αντί να αλητεύει στην γειτονιά. Ο πατέρας του μια απείρως βελτιωμένη εικόνα του δικού του πατέρα, ένας βιοπαλαιστής διπλασμένος με το παραδοσιακό αντρικό πρότυπο , με περιορισμένη συναισθηματική νοημοσύνη αποστρέφει το βλέμμα του όταν ο Jamie δεν σκοράρει στα ποδοσφαιρικά παιχνίδια. Αποστρέφει το βλέμμα του από ντροπή όταν ο Jamie δεν αποδεικνύει τις δυνάμεις του. Όταν η παιδοψυχολόγος ρωτάει το αγοράκι αν ο πατέρας του είναι στοργικός , ο Jamie σαστισμένος αποκρίνεται '' όχι τι βλακείες λες!'' . Ο πατέρας του δεν προβλέπεται από το αντρικό προφίλ μέσα στο οποίο έχει εγκλωβιστεί να είναι στοργικός.
O Jamie στα γενέθλια του πατέρα του έστειλε μια προσωπογραφία του πατέρα του. Αφού αππο μικρός ζωγράφιζε τρυφερές εικόνες. Ο πατέρας του όμως τον πήγαινε σε ποδοσφαιρικούς αγώνες, σε ριγκ πυγμαχίας για να σκληραγωγηθεί. Γιατί τι άλλο θα πρέπει να είναι ένα αγόρι εκτός από σκληρό ; Μια έμφυλη ανατροφή που ξεκινάει στο σπίτι αλλά δεν περιορίζεται σε αυτό. Το πως οι πατεράδες και οι μανάδες συνδιαλέγονται και φέρονται μεταξύ τους χτίζει την πρώτη και ουσιαστικότερη βάση για το πως τα παιδιά τους θα χτίσουν τον έμφυλο εαυτό τους. Πολλοί γονείς έχουν ομολογήσει πως παρακολουθούν έντρομοι το αγόρι τους να εκτροχιάζεται όταν πάει στο σχολείο και εκτίθεται στην διαδικασία της αρρενοποίησης λόγω της πίεσης από τα συνομήλικα αγόρια. Αν όμως η βάση του έμφυλου εαυτού του εφήβου είναι γερή οι επιρροές δεν θα είναι καταστροφικές. Πρέπει όμως να συζητάμε ανοικτά τα θέματα. Η βία κατά των γυναικών, η ομοφοβία, ο σεξισμός δεν ενφανίστηκαν ούτε χειροτέρεψαν με το διαδίκτυο, απλώς τώρα όλα τρέχουν πολύ πιο γρήγορα και όλα τα μαθαίνουμε ενώ οι γονείς μας δεν γνώριαζαν τι ζούσαμε στο σχολείο, στο δρόμο ή στην γειτονιά.
Ο Jamie δεν έπαθε ό,τι έπαθε από το διαδίκτυο, ούτε από τον Andrew Tate, ούτε από τον εκφοβισμό των άλλων κοριτσιών ή τα αγοριών. Όλα αυτά έγιναν γιατί ο Jamie μεγάλωνε παρασυτικά πίσω από την κλειστή πόρτα του εφηβικού του δωματίου με τους γονείς του να μην τον βλέπουν, να μην τον ακούν, να μην τον εκπαιδεύουν στην ρύθμιση του συναισθήματος του, στη ματαίωση ακι σε όλα αυτές τις συναισθηματικές αρετές που θα αποτελούσαν για τον Jamie το πιο αποτελεσματικό εμβόλιο επι παντός βλαβερού. Οι γονείς τους σιωπηλοί και απόμακροι τον άφηναν μόνο του σε μια τόσο επώδυνη στιγμή της ζωής του. Συζήτηση, διάδραση είναι αυτό που αναζητούν και επιθυμούν οι έφηβοι για να γνωρίσουν τον εαυτό τους και ας δείχνουν πως το βαριούνται.
Η εφηβεία μοιάζει με ένα ορμητικό ποτάμι που τρέχει προς την θάλασσα. Θα πέσει πάνω σε φράγματα και θα τα συμπαρασύρει, θα ελιχθεί παρασέρνοντας αυτό που το περιβάλλει προκειμένου να καταμετρήσει την δική του ισχύ. Θα χαράξει τον δικό του υδάτινο δρόμο. Κάποιες φορές επώδυνα αλλά αναγκαία το ποτάμι θα εμπλουτισθεί με νέες ικανότητες, νέα ταυτότητα, νέα αντικείμενα αγάπης. Αν το φράγμα απλά παρακαμφθεί γιατί οι γονείς δεν είναι ουσιαστικά παρόντες αλλά στέκονται απλά αμήχανοι και σιωπηλοί πίσω από την κλειστή εφηβική πόρτα , η ροή των υδάτων θα αδυνατίσει, θα αποδυναμωθεί, θα στερέψει ή θα χαθεί προκαλώντας χειρότερο πάταγο.
